Zoeken
Sluit dit zoekvak.
Categorieën
Bewegen Hormonen Leefstijl Voeding

Stem af op je cyclus voor meer energie

Stem af op je cyclus voor meer energie

We groeien op met het idee dat onze menstruatie vervelend is, een noodzakelijk kwaad, maar wat als je je maandelijkse cyclus vóór je zou kunnen laten werken in plaats van tegen je?

Wat als jouw cyclus een cadeau zou zijn in plaats van een last? Zou dat niet geweldig zijn? Door beter af te stemmen op je maandelijkse cyclus kan dit. Meer energie, daadkrachtiger beslissingen nemen, beter voor je zelf zorgen en minder last hebben van stemmingswisselingen, lichamelijke kwalen en meer gebruik maken van jouw creativiteit zijn maar enkele voordelen.

Mede door de emancipatie (en onwetendheid) hebben de meesten van ons, inclusief vrouwen, de opvatting dat de menstruatie vooral een ongemak is, iets wat je als vrouw nou eenmaal maar te doorstaan hebt en waar je nou eenmaal mee te dealen hebt. Vooral niet zeuren en doorgaan en als je er wat over zegt dan wordt dit vaak als aanstellen gezien. Het is nog altijd een taboe, klachten worden niet serieus genomen of gebagatelliseerd. In sommige culturen wordt het als onrein gezien en worden vrouwen de rug toegekeerd of mogen ze niet eens in hun eigen huis verblijven, het eten koken of de dieren verzorgen. Allemaal omdat ze het eten kunnen laten bederven of de dieren ziek maken omdat ze ongesteld zijn (!). Ik blijf dit heel bijzonder vinden. Zeker omdat de menstruatie een noodzakelijk natuurlijk proces is dat nodig is voor onze voortplanting. 

Dus hoe zou het zijn als je beter op je cyclus zou kunnen afstemmen en
daardoor minder last van de ongemakken hebt en misschien nog wel veel belangrijker:
juist veel productiever, energieker en prettiger in je vel gaat zitten?! Als je, door je cyclus
en het proces erachter beter te begrijpen, juist voordelen uit kunt halen?

Ik leg je uit hoe dit werkt!

De kracht van onze hormonen

Er wordt steeds meer duidelijk over onze hormonen en één ding dat zeker is, is dat ze een enorme invloed hebben op tal van processen in ons lijf. De maandelijkse menstruatie cyclus is misschien wel het meest bekende (en beruchte) proces, maar wat dacht je van onze slaap, stress en ontspanning, geluk, eetlust, temperatuurregulatie, humeur, libido, stofwisseling, spijsvertering en groei om er maar een paar te noemen? Ook hier spelen onze hormonen een cruciale rol. Je kunt dus begrijpen dat wanneer je hormonen verstoord zijn, ook deze processen in de war raken. 

Is het je wel eens opgevallen dat er een patroon in je gedrag, gevoelens, energieniveau, daadkracht of creativiteit zit? Dat je soms enorm veel behoefte hebt aan gezelschap, feestjes en leuke dingen doen terwijl je daar op een ander moment niet aan moet denken en veel liever met een boek op de bank kruipt? Dit is vaak onder invloed van je hormonen tijdens je cyclus. De menstruatiecyclus kent 4 perioden die, onder invloed van hormonen, alle vier hun eigen invloed hebben op je.

Door in sync met je cyclus te leven weet je precies wanneer je op je creatiefst bent, wanneer je het beste beslissingen kunt nemen, barst van de energie en dus nieuwe dingen kunt starten of juist even pas op de plaats moet maken. Dit voorkomt een hoop frustratie en onzekerheid en zorgt ervoor dat je juist meer energie hebt en met meer gemak kunt leven.

"Je menstruatiecyclus is een directe
graadmeter van je algehele gezondheid. "

De 4 fasen tijdens de cyclus

De menstruatiecyclus telt volgens de boeken gemiddeld 28 dagen. Dit kan echter van vrouw tot vrouw (sterk) verschillen. Er zijn 2 hoofdfasen:

De folliculaire fase welke start op de 1e dag van je menstruatie en de luteale fase, welke start op het moment van ovulatie (eisprong). Deze 2 hoofdfasen worden vervolgens weer ingedeeld in 4 periodes en worden ook wel met de 4 seizoenen aangeduid: winter, lente, zomer en herfst.

Qua energie en op meer spiritueel gebied heeft de cyclus veel overeenkomsten (daar zo meer over). Sommige vrouwen hebben een heel regelmatige cyclus en kunnen hierop de klok gelijk zetten. Voor anderen is het misschien wat minder duidelijk, maar ook dan kun je je voordeel doen met de tips die ik je hieronder geef.

Period_power_cyclechart

Bron: Masie Hill – Period power 

Winter (menstruatiefase)

Deze fase start op de 1e dag dat je menstrueert en duurt gemiddeld circa 3 tot 7 dagen en wordt ook wel aangeduid met de winter. Je hormonen zijn in deze fase op hun laagste niveau en dat zorgt ervoor dat je minder energie hebt. Dit is dus hét moment voor wat me-time en zelfliefde. Het is ook een spirituele fase, een waarin je een direct lijntje hebt met je intuïtie. Een periode van reflectie en nieuwe inzichten. Dit is ook een goed moment om een intentie te zetten voor de komende periode.

Sociaal           
Kies voor jezelf en plan vooral niet te veel activiteiten of gezellige uitjes aangezien je hier gewoonweg minder zin in en energie voor hebt. Plan juist wat meer me-time in en ga lekker in bad of kruip met een goed boek op de bank.

Voeding             
Je verliest meer ijzer en vocht. Kies vooral voor verwarmende voeding die dit weer aanvult zoals stoofpotten, lauwwarme salade en soep met spinazie, vette vis en schaaldieren, zeewier, pompoenpitten, avocado, bieten, boerenkool, bessen en peulvruchten. IJzer wordt beter opgenomen als je dit combineert met vitamine C welke je onder andere vindt in citrusvruchten, paprika en kiwi. Veel van deze producten bevatten magnesium en helpen je zo om te ontspannen en minder last te hebben van bijvoorbeeld krampen. Andere producten met magnesium zijn noten en zaden, groene bladgroenten, rauwe cacao, broccoli, volkoren granen en tempeh.

Beweging         
Doe het vooral rustig aan tijdens deze dagen als het kan. Kies voor minder belastende vormen van beweging zoals wandelen of yoga. Spaar je energie. Deze fase kost de nodige energie en je wilt niet uitgeput de lente (de volgende fase). De lente en zomer zijn namelijk de periodes waar je kunt shinen en het beste uit jezelf naar boven komt. 

Lente

Deze fase duurt ca 7 tot 10 dagen en wordt ook wel gezien als de lenteperiode. De hersenen geven het follikel stimulerend hormoon (FSH) af. Dit zorgt er voor dat er in de eierstok een follikel (eicel) rijpt. Je oestrogeen gehalte begint langzaam weer te stijgen waardoor je je energie weer terug krijgt. Je creativiteit viert hoogtij en dit is dan ook een goed moment om hier gebruik van te maken. Start bijvoorbeeld een nieuw project, brainstorm, onderneem iets nieuws of ga lekker creatief aan de slag. Je hebt een groot probleem oplossend vermogen en je kunt beter out of the box denken.

Sociaal              
Je krijgt weer meer zin om dingen te ondernemen en je onder de mensen te begeven. Doordat er ook wat testosteron wordt aangemaakt stijgt je libido, zelfvertrouwen en daadkracht. Voor single vrouwen dus het moment om te gaan daten. Je voelt je op en top vrouw en wanneer je een relatie hebt dan is dit een moment waarop je sneller zelf het initiatief zult nemen om samen tussen de lakens te duiken.

Voeding           
Je hebt in deze fase minder behoefte aan ongezonde voeding en het is dan ook makkelijker om dit te laten staan en te kiezen voor gezondere voeding. Eet lichtere maaltijden zoals salades of lichte soepen met veel groente zoals broccoli, spruitjes, fruit, wortels, havermout, groene bladgroenten, avocado, olijfolie, zoete aardappel, wortel, paprika en pompoen. Zorg ook dat je voldoende eiwit binnenkrijgt om de rijping van je eicel te ondersteunen door het eten van vette vis en schelpdieren, eieren, noten, kip, en paddenstoelen.

Beweging         
Je hebt voldoende energie dus ga lekker actief sporten. Krachttraining, crossfit of interval trainingen kun je nu prima uitvoeren. Heb je een “zware winter” achter de rug en voel je je niet energiek en fit? Grote kans dat je tijdens je menstruatie te veel hebt gedaan. Richt je nu dus vooral op rust en aansterken zodat je jezelf niet uitput. 

Zomer (de eisprong of ovulatie)

Deze fase duurt ca 3 tot 5 dagen en wordt gezien als de zomer periode. Je bevindt je nu in het midden van je cyclus en het gehalte oestrogeen is op het hoogste punt. Dit zorgt voor de eisprong waardoor het eitje haar weg naar je baarmoeder kan beginnen. Je bent op je vruchtbaarst. Je energie is nog altijd volop aanwezig en je stralende huid samen met je vergrootte zelfvertrouwen zorgt ervoor dat je heel aantrekkelijk bent. Evolutionair gezien is dit natuurlijk heel logisch want de kans dat het eitje bevrucht wordt is daardoor een stuk groter.

Sociaal             
Sociaal ben je op je best. Je hebt volop energie om erop uit te trekken en je voelt je op en top vrouwelijk. Je bent vrolijk en voelt je goed. Een goed moment om belangrijke gesprekken te voeren en bijvoorbeeld je leidinggevende om die loonsverhoging of promotie te vragen.

Voeding           
Qua voeding kun je min of meer hetzelfde aanhouden als in de vorige fase. Kies vooral voor minder zware koolhydraten zoals granen en zetmeelrijke producten (schrap ze niet helemaal!) en zorg dat je voldoende vezels binnenkrijgt. Vooral vitamine B (groene bladgroenten, volle granen, eieren en vlees), zink (pompoenpitten, vis, vlees en gevogelte, eieren, tarwekiemen en volle granen) en vitamine C zijn in deze fase belangrijk.

Beweging          
Ook in deze periode kun je lekker aan de bak met krachttraining, cardio en andere (meer) explosieve vormen van beweging.

Herfst (premenstruatie)

Deze fase duurt ca 10 tot 14 dagen en wordt ook wel de herfstperiode genoemd. Dit is de periode die misschien wel als minst prettig wordt ervaren en waar PMS klachten ten tonele verschijnen. Dit wordt vooral veroorzaakt door een overschot aan oestrogeen. Oestrogeen maakt namelijk plaats voor progesteron ter voorbereiding op een eventuele bevruchting. Dit oestrogeen moet worden afgebroken en afgevoerd en met name bij een verstoorde spijsvertering wordt dit niet voldoende gedaan waardoor klachten als hoofdpijn, stemmingswisselingen, huidproblemen, onbeheersbare behoefte aan zoetigheid en pijnlijke borsten. Wees extra lief voor jezelf en accepteer dat dit even een iets mindere week kan zijn.

Sociaal              
De eicel nestelt zich in je baarmoeder en zorgt voor de aanmaak van progesteron Dit zorgt ervoor dat je hersenactiviteit wat afneemt waardoor je wat meer naar binnen gekeerd bent. Je hebt minder behoefte aan socializen en je bent kritischer naar jezelf en naar anderen (kort lontje). Ook kun je je down voelen of wat zwaarmoedig zijn. Pas op dat je jezelf in deze periode niet teveel gaat vergelijken met anderen, vooral niet met de perfecte plaatjes op social media. Daar ga je je juist nu extra ellendig door voelen. Dit is meer de periode van reflectie en beschouwing. Je ziet helderder wat wel en niet werkt en dit is dus een goed moment om te onderzoeken wat je (letterlijk) wil gaan loslaten. Ook is dit de perfecte tijd voor bijvoorbeeld je administratie. Ieder foutje pik je er zo uit. Pas op met het nemen van al te grote of impulsieve beslissingen. Slaap er liever nog even een nachtje over of wacht tot je wat meer “jezelf” bent.

Voeding            
Je hebt vooral zin in suikers en koolhydraten. Deze zijn nodig voor de aanmaak van progesteron dus vandaar de behoefte. Kies alleen liever voor natuurlijke bronnen hiervan in plaats van de reep chocola, pak koekjes of bak met ijs. Zeker als je last hebt van PMS is het raadzaam om bewerkt voedsel, “witte” koolhydraten, koffie, suiker, alcohol, groene en zwarte thee te schrappen. De keuze aan voedende producten is reuze en uiteindelijk zul je je veel beter voelen en minder klachten hebben. Goede bronnen zijn onder andere zoete aardappel, fruit, volkoren granen, vijgen, banaan, avocado, peulvruchten, pompoen, wortel, bieten en pastinaak. Groene bladgroenten verminderen het vasthouden van vocht.

Heb je een kinderwens? Kies dan vooral voor verwarmende gerechten zoals stoofpotten en soep of een lauwwarme salade in plaats van rauwe groente, koude smoothies of yoghurt.

Beweging          
Je energie is minder en je lichaam is druk aan het werk. Hou het qua bewegen lekker rustig en kies voor pilates, yoga of wandelen.

Wanneer het eitje niet bevrucht wordt of zich niet nestelt in het baarmoederslijmvlies dan wordt dit slijmvlies afgestoten en start je menstruatie. Je cyclus begint nu weer van voor af aan. Is de eicel wel bevrucht en nestelt deze zich in je baarmoederslijmvlies dan ben je zwanger. Je menstruatie blijft nu gedurende de zwangerschap, en korte tijd erna, uit.

Stem af op je cyclus

Nu je weet hoe je cyclus verloopt en welke gevoelens, mogelijkheden, beperkingen en uitdagingen erbij komen kijken kun je je hierop instellen. Misschien lukt het je zelfs om je sociale leven en werkzaamheden erop af te stemmen zodat je jezelf meer of beter kunt geven wat je écht nodig hebt in de verschillende fases. 

Onze hormonen zijn van grote invloed op onze gezondheid en hoe we ons voelen, maar het is een heel delicaat systeem dat snel uit balans kan worden gebracht. Stress is misschien wel de grootste ontregelaar. Dit is niet alleen emotionele stress, maar ook fysieke stress die veroorzaakt wordt door verkeerde voeding (sterk bewerkte voeding, cafeïne, alcohol, suiker, transvetten etc), roken, teveel of juist te weinig beweging, de luchtkwaliteit, cosmetica, medicijnen, en chemische middelen. Je kunt je menstruatiecyclus dus ook zien als een graadmeter van je algehele gezondheid

Wil je ook meer in sync zijn met je cyclus dan is het belangrijk om bij te houden hoe je je gedurende de verschillende fases voelt. Maak bijvoorbeeld korte notities in je agenda of hou een dagboekje bij waarin je noteert hoe je je emotioneel en sociaal voelt, hoe je energie niveau is, waar je wel en niet behoefte aan hebt etc. 

De voedingstips kunnen je helpen om bepaalde klachten te verminderen of je nog lekkerder in je vel te laten zitten.
Luister vooral goed naar je eigen lijf en behoeftes. Uiteraard is het niet altijd mogelijk om pas op de plaats te maken of precies dat te doen (of te laten) waar jij zin in hebt, maar je bewust zijn van de verschillende fases in je cyclus kunnen je wel helpen om dit beter te plannen

Dit geeft wellicht rust en verklaart waarom je het ene moment “on top of the world” en op een ander moment niet vooruit te branden bent. Je kunt meer uit jezelf halen door in de actieve, energieke periodes juist wat meer te doen en tijdens de rustigere periodes wat meer zelf compassie en rust in te bouwen.

Categorieën
Bewegen Hormonen Leefstijl Voeding

Vermijd deze ingrediënten wanneer je je zonnebrand kiest

Vermijd deze ingrediënten wanneer je je zonnebrand uitkiest

De zomer is in aantocht en dat betekend dat we weer lekker in de zon kunnen zitten,  maar welke zonnebrandcrème gebruikt je dan? Veel van de regulier verkrijgbare zonnebrandcrèmes zitten namelijk vol met hormoonverstorende stoffen en dat wil je dus juist niet op je lijf (of dat van je kind) smeren!

Veel zonnebrandcremes zitten vol met hormoonverstorende stoffen en nanodeeltjes die diep in onze huid dringen. We weten nog niet wat voor effect die nanodeeltjes hebben, maar het hoort in ieder geval niet in ons lijf thuis. 

We hebben de zon hard nodig voor onze vitamine D. Helaas voorkomt  
zonnebrandcrème dat je vitamine D aanmaakt.  

Om voldoende vitamine D aan te kunnen maken zou je namelijk iedere dag 15 tot 20 minuten onbeschermd in de zon moeten zitten. Liefst met je armen en hals ontbloot en zonder zonnebril aangezien de meeste receptoren in je ogen zitten. 

Zeker in het voorjaar kun je dit prima doen. Het zorgt er zelfs voor je dat je eigen interne zonbescherming activeert. Door in het voorjaar al regelmatig korte tijd in de zon te zijn bouwt je lichaam een pigmentlaag op die je op een natuurlijke manier beschermt tegen de invloeden van de zon. 

Zit je langer in de zon dan is het wel verstandig om te smeren, of eerder een beschut plekje op te zoeken. Als je dan toch gaat smeren dan wil je dit het liefst doen met een zo veel mogelijk natuurlijk product zonder schadelijke stoffen die met name je hormoonhuishouding in de war kunnen schoppen. 

Vermijd in ieder geval de volgende producten

Je huid is je grootste orgaan en ongeveer 60% van wat je op je huid smeert komt ook daadwerkelijk terecht in je lijf. Eenmaal in je lijf zal je lichaam aan het werk moeten om dit te verwerken, transporteren en uit te scheiden als het niet gebruikt kan worden.

Er zijn tal van zonnebrandcrèmes en ze liggen nu ook al volop in de schappen van de drogisten. De ingrediëntenlijsten zijn vaak immens met onuitspreekbare producten. Voor mij is het ook een echte uitzoekklus en zijn er heel wat uren gaan zitten in het ontcijferen van de ingrediënten voordat ik een goede keus kon maken. Jammer genoeg worden de producten bijna jaarlijks vernieuwd waardoor je toch iedere keer weer goed moet checken of er geen product is toegevoegd die je liever niet op je huid smeert. 

"De meeste zonnebrandcremes bevatten chemische stoffen die je liever niet op je huis smeert "

Je kunt je voorstellen dat deze ingrediënten maar moeilijk door je lichaam verwerkt kunnen worden aangezien het veelal synthetische stoffen zijn. Daarbij kunnen sommige van deze ingrediënten ook serieuze gezondheidsrisico’s met zich meebrengen.

Deze stoffen wil je in ieder geval mijden: 

Ook twijfelachtig zijn de volgende stoffen:

Natuurlijke & chemische zonnefilters

Verreweg de meeste zonnebrandcrèmes maken gebruik van chemische filters (zoals oxybenzone, octyl methoxycinnamate, octocrylene en avobenzone). Dit filter zorgt ervoor dat de schadelijke UVA en UVB stralen niet door kunnen dringen in onze huid. 

Er zijn twee natuurlijke filters die veilig en effectief zijn: Titanium dioxide en Zinkoxide.  Het nadeel van deze twee natuurlijke filters is dat ze minder makkelijk uitsmeren en een witte waas achterlaten. de crème blijft letterlijk op je huid liggen in tegenstelling tot veel van de chemische filters die dus IN je huid dringen. 

Deze natuurlijke filters bieden een sterke bescherming tegen de zon met slechts weinig problemen voor de gezondheid en ze breken niet af in de zon. Zinkoxide biedt goede bescherming tegen UVA-stralen. Titaniumoxide wat minder, maar beter dan de meeste andere actieve ingrediënten.

De chemische filters worden veelal in verband gebracht met verstoring van met name oestrogeen, progesteron, testosteron. De hormonen die vooral voor ons vrouwen zo van belang zijn tijdens onze menstruatie. Als deze verstoord raken zorgt dit dus ook automatisch voor problemen tijdens je cyclus. 

Verder hebben deze stoffen effect op de schildklier, het geboortegewicht van baby’s, vruchtbaarheid, huidallergie en zelfs gedragsverandering. Het is teruggevonden in moedermelk wat er weer voor zorgt dat ook je pasgeboren baby deze stoffen binnenkrijgt. 

Deze bevindingen zijn vooral tot stand gekomen na testen op dieren. Grootschalig onderzoek op mensen is (nog) niet gedaan. Wil je hier mee over weten? Neem dan een kijkje op de site van EWG. Een non-profit organisatie die, vanwege gebrek aan richtlijnen vanuit de FDA (Food and Drug Administration), zelf onderzoek is gaan doen naar onder andere zonnebrandcrèmes. 

"De ingrediënten worden vaak afzonderlijk getest, maar niet in combinatie met elkaar"

Bij laboratoriumtesten worden vaak de losse ingrediënten getest op werking en mogelijke schadelijke gevolgen. Het effect op lange termijn testen kost veel tijd en meestal wordt dan ook volstaan met kortere perioden waardoor het effect op de lange termijn niet altijd even helder is.

Ook wordt er niet gekeken naar het effect van het combineren van verschillende ingrediënten. Zoals je ook op de ingrediëntenlijst van een tube zonnebrandcrème kunt zien, worden er vaak veel verschillende van de bovenstaande schadelijke stoffen gebruikt. Het laat dan ook te raden over wat het effect hiervan is…

Het lijkt er in ieder geval op de dat de meest voorkomende chemische filters (oxybenzone, octyl methoxycinnamate, octocrylene en avobenzone) vooral invloed hebben op de endocriene hormonen zoals oestrogeen, progesteron en testosteron. Dit kan direct gevolgen hebben voor onder andere de vruchtbaarheid, menstruatieklachten en de borstvoeding. 

Nanodeeltjes en de risico's hiervan

We willen liever geen witte waas of lange tijd met een plakkerige huid rondlopen. Daar hebben de fabrikanten iets moois op bedacht: nanodeeltjes. 

Nanondeeltjes ontstaan wanneer moleculen in kleinere deeltjes worden “geknipt” Hierdoor smeren ze makkelijker uit, maar is de kans ook groter dat ze wél in je huid dringen. Over de daadwerkelijke effecten van nanodeeltjes is nog niet veel onderzoek gedaan en ook zijn er geen hele strenge richtlijnen. 

In Nederland zijn fabrikanten niet verplicht om op de verpakking informatie te melden over de aard van de nanodeeltjes, zoals grootte, vorm, oppervlakte en coating. Dit zorgt ervoor dat fabrikanten slinkse manieren vinden om niet duidelijk te vermelden wat er precies in je fles zonnebrandcrème zit. 

Daarbij is het interessant om te weten dat hoe kleiner de deeltjes zijn, des te beter de crème bescherming biedt tegen UVB, maar slechter tegen UVA straling. 

"Je kunt je ook van binnenuit beschermen tegen de zon"

Je kunt je huid, naast het langzaam opbouwen, ook op een andere natuurlijke manier beschermen. Namelijk van binnenuit!

Algen beschermen zich ook tegen zonlicht en produceren het anti-oxidant astaxanthine. Deze schijnt je huid te beschermen van binnenuit tegen schadelijke straling en verjongt zelfs je huid. Je kunt hiervoor een supplement nemen of direct de bron gebruiken in de vorm van de alg zelf of de vissen die de algen eten zoals zalm, krill of schelpdieren. Let bij het nemen van een supplement op dat je wel de natuurlijke stof koopt en niet de synthetische stof (deze is vaak goedkoper). 

Qua voeding helpen ook bessen, watermeloen, sinaasappels, tomaten, vis, groene thee en amandelen met de bescherming van binnenuit!

Welke keus maak je?

Uiteindelijk moet je natuurlijk zelf de afweging maken wat voor jou belangrijk is en waar je eventueel een compromis wilt sluiten. 

Zelf laat ik mijn huid een eigen zonbescherming opbouwen door al vroeg in het voorjaar regelmatig korte tijd naar buiten te gaan en in de zon te zitten. Dit bouw ik langzaam op en zo bescherm ik mijn huid op een meer natuurlijke manier. 

In de zomer zit ik vaak niet langer dan een half uur tot een uur in de volle zon. Daarna zoek ik beschutting op. Belangrijk is om het zonnen rustig op te bouwen en niet van het ene op het andere moment de hele dag in de zon liggen. 

Zit ik wel langer in de zon,  als ik bijvoorbeeld naar het strand of op vakantie ga, dan maak ik gebruik van een zo natuurlijk mogelijke zonnebrandcrème. Merken die op dit moment huid- en hormoonvriendelijke producten hebben zijn oa.  Lovea, Weleda, Naif, Suntribe of Biosolis. 

Vaak zijn natuurlijke zonnebrandcrèmes iets duurder en minder makkelijk verkrijgbaar in de reguliere drogisterijen. Toch zie ik steeds vaker ook daar goede producten met fijne ingrediënten voorbij komen. Laat je echter niet wijs maken dat een natuurlijke drogist of natuurwinkel per definitie alleen maar producten verkoopt waar geen twijfelachtige stoffen in zitten. Lees altijd de ingrediëntenlijst en check of bovenstaande stoffen in je zonnebrandcrème zitten. 

Denk ook eens aan zonbescherming op de volgende manieren:

  • Trek een t-shirt, jurkje of een mooi sarong aan
  • Kies voor een (zonne)hoed of petje
  • Zand van het strand. Maak jezelf nat in het water en rol door het zand. Hetzelfde geldt voor modder 😉
  • Installeer jezelf onder de parasol of luifel
  • Kies voor de ochtend en avond zon en hou ’s middag een siësta

Let op: UV straling komt ook in de schaduw voor en kan door stof heen komen. Deze natuurlijke middelen helpen je in ieder geval om je aan minder straling bloot te stellen. . 

Categorieën
Bewegen Hormonen Leefstijl Voeding

Wat je nog niet weet over je baarmoeder

Wat je nog niet weet over je baarmoeder

Heb jij vroeger geleerd hou jouw lijf werkt? Wat het nodig heeft en hoe het, onder invloed van allerlei hormonen, verandert? Het is verbazingwekkend hoe weinig aandacht hieraan besteed wordt en hoe weinig we dus eigenlijk weten. Laten we daar vandaag in ieder geval wat verandering in aanbrengen.

Waar het allemaal begon

Onder invloed van oestrogeen, luteïniserend hormoon en testosteron barst ongeveer halverwege je cyclus een rijpe eicel uit een van de follikels in je eileiders en begint de reis naar je baarmoeder. Spermacellen zwemmen het eitje tegemoet en de twee smelten samen. Het eitje is nu bevrucht en wordt een zygoot genoemd. In de eerste week na de bevruchting tuimelt de zygoot verder door de eileider naar beneden waarbij het zichzelf diverse keren deelt en uiteindelijk in de baarmoeder terecht komt en nestelt zich in de baarmoederwand.

De cellen blijven zich delen en vormen uiteindelijk een bal met twee lagen. Eén ervan is het embryo, de andere is de placenta. De placenta zorgt niet alleen voor voeding en zuurstof, maar geeft ook allerlei hormonen en andere signaalstoffen af die van belang zijn voor het in stand houden van de zwangerschap en de voorbereiding op de uiteindelijke bevalling.

"De placenta bestaat uit dezelfde cellen van de embryo en heeft daarmee dus ook een biologisch geslacht"

Dit bepaalt vervolgens hoe de placenta werkt en hoe deze de baby beschermt tegen onder andere stress, infectie, voeding van de moeder. Het zou zelfs zo zijn dat de placenta van meisjes baby’s een iets betere bescherming biedt dan die van jongensbaby’s.

Vrij direct na de bevruchting beginnen je hersenen en je zenuwstelsel zich al te ontwikkelen. Pas na zes tot 8 weken start de ontwikkeling van het geslacht. Tot die tijd zijn meisjes en jongensembryo’s dus nog hetzelfde. Ze hebben wel allebei een andere chromosoom combinatie (jongen XY of een meisje XX) Na zes tot acht weken wordt een gen op het Y-chromosoom (jongens embryo) actief wat ervoor zorgt dat de ontwikkeling van de testikels in gang wordt gezet. De afwezigheid van dit gen zorgt ervoor dat bij meisjes de vrouwelijke geslachtsdelen (baarmoeder, eileiders en vagina) worden gevormd.

Baarmoeder

Je baarmoeder bestaat uit drie delen, het bovenste deel (fundus) zit boven de opening naar je eileiders, het middelste deel is het lichaam (corpus uteri) en is wat vaak wordt aangeduid met “baarmoeder” en tot slot de baarmoederhals die je baarmoeder met je vagina verbind. Deze heeft een smalle opening (baarmoedermond) die maar af en toe open gaat:

  • tijdens je menstruatie om bloed af te voeren
  • rond je ovulatie om spermacellen binnen te laten zodat het eitje bevrucht kan worden
  • bij de geboorte zodat de baby geboren kan worden

De vorm (die nog het meest lijkt op een omgekeerde peer) en positie van je baarmoederhals en -mond veranderen gedurende je cyclus. Je baarmoeder is ongeveer 7,5 cm lang, 5 cm breed en de wanden zijn ca 2,5 cm dik. De baarmoederhals ligt tijdens je menstruatie lager waardoor je deze meer zou kunnen voelen tijdens seks (of als je met een vinger je vagina binnen gaat). De baarmoederhals trekt zich verder terug naar binnen rond je ovulatie om de afstand die sperma moet afleggen te verkleinen. Het duurt dan alsnog ca twee tot zeven uur voordat de spermacellen daadwerkelijk de eileiders bereiken. Moeder natuur wil niks liever dan dat er een bevruchting plaatsvindt dus dit is haar manier om dit proces te vergemakkelijken.

De baarmoederhals produceert ook baarmoederslijm. Dit slijm zegt veel over je vruchtbaarheid, gezondheid en over de fase waarin je je tijdens je cyclus bevindt. Dit kan dus ook een indicator zijn voor je om beter af te stemmen op je cyclus.

Je baarmoederwand is opgebouwd uit 3 lagen:

  • Perimetrium, de dunne buitenste laag van je baarmoeder
  • Myometrium, de middelste laag wat bestaat uit onder ander spierweefsel en in actie komt tijdens de bevalling (weeën)
  • Endometrium (baarmoederslijmvlies), de binnenste laag waar een bevrucht eitje zich nestelt tijdens een zwangerschap. Is er geen zwangerschap dan wordt dit slijmvlies afgestoten en word je ongesteld.

Tijdens de tweede helft van je cyclus wordt deze wand steeds dikker om zo een goed nestje te kunnen zijn voor een eventueel bevruchte eicel. Het endometrium zwelt op tot 18 mm dikte (aan het begin van je cyclus was dit 4 mm). Ben je niet zwanger dan stopt kort voor je menstruatie de progesteron productie. Hierdoor breekt het baarmoederslijmvlies af en komt je menstruatie op gang. Spotting is nog niet je daadwerkelijke menstruatie, maar meer een gevolg van een verminderde progesteron productie. Menstruatiebloed is helderrood van kleur en “stroomt of “vloeit” daadwerkelijk.

Eierstokken, eileiders en eicellen

Aan de bovenkant van je baarmoeder zitten je eileiders (links en rechts). Ze zijn ca 10 cm lang en zijn op hun beurt weer verbonden met je eierstokken. Je eileiders bevatten uitstulpsels en trilhaartjes die een vrijgekomen eitje opvangen en dan via de eileider naar de baarmoeder op weg helpen.

Een buitenbaarmoederlijke zwangerschap vindt plaats wanneer een eitje bevrucht is en zicht nestelt in de eileider. Dit is geen plek waar een zwangerschap kan plaatsvinden. Het eitje is niet levensvatbaat en moet door middel van medicatie of operatie verwijdert worden.

Je eierstokken liggen aan het einde van je eileiders en zijn door middel van verschillende banden verbonden aan je baarmoeder en de bekkenwand. Het zijn eigenlijk klieren in de vorm en grootte van een amandel. Het zijn de vrouwelijke geslachtsklieren (het mannelijke equivalent van de testikels). Ze hebben twee rollen:

  • Produceren van verschillende hormonen waarvan de meest bekende oestrogeen, progesteron en testosteron zijn. Deze hormonen spelen een belangrijke rol tijdens je maandelijkse cyclus.
  • Produceren van een rijpe eicel tijdens elke menstruatiecyclus en deze afgeven tijdens je ovulatie

We worden geboren met een vaststaande hoeveelheid eitjes. Tijdens de zwangerschap is dit  aantal het hoogst, zo’n 7 miljoen, maar al tijdens diezelfde zwangerschap neemt dit aantal sterk af en uiteindelijk word je geboren met ongeveer 1 miljoen eitjes. Tijdens je puberteit zijn hier “nog maar” 400.000 van over. Niet alle eitjes redden het om uiteindelijk voldoende te rijpen en tijdens je ovulatie vrij te komen (dit zijn er ongeveer 400-450 in je hele leven). De eitjes die het niet redden sterven af en worden weer door je lichaam opgenomen. Alleen de eitjes van de hoogste kwaliteit rijpen en worden vrijgegeven tijdens je ovulatie.

Vanaf je puberteit rijpen dagelijks nieuwe eicellen. Dit gebeurt in follikels, een soort huisje voor je eicel waarin ze beschermt kunnen rijpen. Wanneer je ovuleert en de eicel voldoend gerijpt is, barst deze uit het follikel en heb jij je eisprong.

"Alles wat je wel of niet doet tijdens deze én voorafgaande periodes zijn van invloed op de kwaliteit van je eicellen"

In je eierstokken bevinden zich dus ook zogeheten slapende (onrijpe) eicellen. Ongeveer 190 dagen voordat de eisprong plaatsvindt ontwikkelen deze slapende eicellen een bloedtoevoer en beginnen te rijpen. Een snelle rekensom leert ons dus dat de eicel ca 6 maanden nodig heeft om van onrijpe cel naar ovulatie te komen. Dit betekend dus dat alles wat je wel of niet doet tijdens deze voorafgaande periode van invloed is op de kwaliteit van je eicellen.

 

Afstemmen op je cyclus

Je cyclus is een weerspiegeling van je algehele gezondheid en vanwege de hormonale gevoeligheid kan deze op allerlei verschillende manier beïnvloed worden. Denk aan stress op je werk, problemen in je relatie, gewichtstoename of juist gewichtsverlies, veel alcohol, roken, slecht slapen, sporten of juist niet sporten, ongezond of juist gezond eten. Wanneer je je cyclus in kaart brengt en veranderingen in je gezondheid aanbrengt om zo ook de kwaliteit van je eicellen te vergroten moet je dus niet alleen stilstaan bij je huidige cyclus en de afgelopen maand, maar ook de cyclus daarvoor en zelfs die van een half jaar geleden. Wat er toen gebeurde heeft invloed op de kwaliteit van je eicellen en cyclus vandaag de dag.

Laat je vooral niet ontmoedigen hierdoor, maar juist motiveren om andere keuzes te maken. Iedere dag weer om zo je gezondheid, vruchtbaarheid en cyclus te verbeteren. Het in balans brengen van je hormonen is geen quick fix of one size fits all. Het is heel specifiek voor jou en heeft tijd nodig. Hierdoor kun je misschien ook de druk van presteren of in een korte tijd resultaat helen verminderen. Kleine stapjes leveren namelijk uiteindelijk een groot resultaat op. Stel je voor dat je de komende 6 maanden de tijd neemt om hier aan te werken, wetende dat die 6 maanden dus een enorm verschil kunnen maken. Wat zijn 6 maanden dan op een heel leven?

Categorieën
Hormonen Leefstijl Recept Vitaliteit Voeding

De lekkerste granola maak je zelf

De lekkerste granola maak je zelf

Heerlijke knapperige granola vol met gezonde voedingstoffen die je lijf echt voeden in plaats van vullen en die niet bol staat van suiker en kunstmatige toevoegingen. Helemaal zelf samen te stellen voor een fractie van de prijs van een supermarktvariant. 

Afhankelijk van je voorkeur kun je deze granola helemaal zelf aanpassen. De ingredienten lijst lijkt lang, maar ook met iets minder variatie is de granola nog altijd erg lekker!

Kies voor verschillende noten, zaden en pitten aangezien deze je helpen om je bloedsuiker stabiel te houden. Ook ondersteunen ze je hormoonhuishouding en zijn ze een goede bron van mineralen zoals magnesium. 

Met dit recept maak je ca 2 grote potten granola en is tot 4 weken houdbaar. De bereidingstijd is ca 20 minuten. 

Ingrediënten

200 gram havermout (ik gebruik een combinatie van grove en fijne havermout)
150 gram noten* 
100 gram zonnebloempitten en pompoenpitten 
25 gram rauwe quinoa
75 gram rauwe boekweit
3 a 4 eetlepels gepofte rijst
2 a 3 eetlepels kokossnippers of -rasp
2 flinke eetlepels kokosolie
80 tot 100 gram honing (afhankelijk van hoe zoet je het wilt)
1/2 theelepel vanille extract
een flinke handvol rozijnen

*(harde noten zoals hazelnoten, cashewnoten, paranoten, macadamia, pistache en amandelen werken het beste omdat deze minder snel verbranden)

Bereiding

  1. Verwarm de oven voor op 160 graden en smelt de kokosolie en roer hier de honing en vanille extract door. 
  2. Snij de noten grof
  3. Meng alle ingrediënten behalve de rozijnen door elkaar en zorg dat alles goed bedekt is met het kokosolie mengsel. 
  4. Stort alles op een met bakpapier beklede bakplaat en rooster 10 minuten in de voorverwarmde oven. Hussel alles door elkaar en rooster nog eens 5 minuten. Herhaal dit totdat de granola overal mooi goudbruin is van kleur. Let in de laatste minuten goed op want het kan dan ineens heel snel gaan en het zou zonde zijn als je granola verbrand. 
  5. Laat volledig afkoelen en meng dan de rozijnen door de granola. Bewaar in een luchtdichte doos of glazen (weck)pot. 

Variatietips

  • Vervang de havermout door andere graansoorten zoals spelt of rogge.
  • Voeg 1 a 2 theelepels kaneel toe
  • Vervang de vanille door amandelextract
  • Voeg 1 zakje oplos espresso toe aan de gesmolten kokosolie voor een heerlijke koffiesmaak
  • Vervang de rozijnen door ander gedroogd fruit zoals cranberry’s, abrikozen, pruimen of dadels
  • Voeg, nadat de granola is afgekoeld, stukjes pure chocola toe

Enjoy!

Categorieën
Bewegen Hormonen Leefstijl Voeding

Verliefd op je hormonen, dit doen ze voor je

Verliefd op je hormonen, dit doen ze voor je

Je hebt vast wel eens van hormonen gehoord, maar weet je ook precies wat het zijn en vooral wat ze doen? De meest bekende hormonen zijn de geslachtshormonen, oestrogeen, progesteron en testosteron. Vandaag de dag, met alle stress die we ervaren heb je misschien ook al wel gehoord van cortisol en insuline. Ook dit zijn hormonen. Vaak worden hangt er een wat negatieve vibe om hormonen heen, maar ze doen juist fantastische dingen in je lijf!

Het woord hormoon komt van het Griekse woord “hormao” wat zoveel betekend als “in beweging brengen”. Dit is precies wat hormonen doen. Het zijn stoffen die door bepaalde klieren (ook wel endocriene klieren genoemd) in ons lichaam in kleine hoeveelheden worden aangemaakt. Ze worden door het bloed vervoerd om vervolgens ergens anders in je lichaam werkzaam te zijn of een bepaalde reactie in gang te zetten. Het worden daarom ook wel boodschapperstoffen of signaalstoffen genoemd.

We hebben door ons hele lijf verschillende van deze klieren zitten die hormonen produceren. In onze hersenen zitten de hypofyse, hypothalamus en pijnappelklier. Andere klieren zijn de eierstokken (of testikels bij een man), bijnieren (liggen op de nieren), schildklier (aan de voorzijde van je hals, naast het strottenhoofd), bijschildklier (aan de achterkant van de schildklier) en pancreas (ook wel alvleesklier welke vlak bij je lever en net boven je maag ligt).

"Er circuleren, de hele dag door, wel honderd verschillende hormonen door je lichaam"

De functie van hormonen

Gedurende de dag verschillen de hoeveelheden van de verschillende hormonen, afhankelijk van het tijdstip van de dag, wat je op dat moment doet en de fase waarin je je in je maandelijkse cyclus bevindt. Je hormonen hebben de taak om ervoor te zorgen dat het evenwicht in je lichaam wordt bewaard. Er circuleren, de hele dag door, wel honderd verschillende hormonen door je lichaam. Hormonen beïnvloeden onder andere je stofwisseling, honger en verzadigingsgevoel, groei, waterhuishouding, seksuele functies (libido) en het functioneren van het zenuwstelsel. Ze kunnen zelfs je gedrag en daarmee ook je persoonlijkheid beïnvloeden.

Ieder hormoon heeft een heel specifieke werking en om ervoor te zorgen dat alles goed werkt is het belangrijk dat de zogeheten doelcel, de cel die ervoor gemaakt is om het signaal of de boodschap van een specifiek hormoon te ontvangen, het hormoon ook als zodanig herkent. Om hier een betere voorstelling bij te krijgen kun je dit het beste voorstellen als een sleutel en een slot. Het hormoon is de sleutel en deze past alleen op een specifiek slot, de doelcel. Als de sleutel past dan vindt er een reactie plaat, gaat de deur open en gaat de cel doen wat het hormoon hem “opdraagt” om te doen.

De receptoren (sloten) zitten op onze cellen, bijvoorbeeld op organen of andere klieren door ons hele lichaam. Het ene hormoon heeft een bredere werking, er zitten door het hele lichaam of op bijna iedere cel een receptor voor dat specifieke hormoon, dan het andere. In het laatste geval zitten er alleen receptoren op bepaalde plekken of zijn er minder receptoren in je lijf aanwezig.

"Aanhoudende of langdurige stress kan ervoor zorgen dat je niet ovuleert en dus ook niet zwanger wordt"

Het zelfregulerende vermogen van je lijf

Je lichaam houdt door middel van diverse feedbacksystemen continu in de gaten of er teveel of te weinig van een bepaald hormoon aanwezig is in je bloed. Als er teveel van een bepaald hormoon in je bloed stroomt wordt de verantwoordelijke klier afgeremd en als er te weinig is wordt de klier juist aangezet om meer van het hormoon te produceren. Deze feedbacksystemen worden ook wel assen genoemd. Zo heb je de hypothalamus-hypofyse-ovarium as waarbij de hypothalamus de hypofyse opdracht geeft om je eierstokken te vertellen dat ze hormonen moeten aanmaken.

Verder heb je nog de hypothalamus-hypofyse-bijnier as welke een belangrijke rol speelt bij de stressrespons. Hierbij geeft de hypothalamus de hypofyse de opdracht aan je bijnieren om hormonen aan te maken zoals adrenaline wanneer er sprake is van stress. Hiermee wordt de fight or flight reactie getriggerd. Deze as remt je voortplantingssysteem en kan er, vooral bij aanhoudende stress, voorkomen dat je ovuleert en dus zwanger kunt worden. Deze as signaleert namelijk dat het geen goed moment is om zwanger te worden vanwege (aanhoudende) stress. Dit kan zijn omdat er een extreme ramp is gebeurd waardoor je stress ervaart, maar het kan ook stress zijn welke veroorzaakt wordt door honger (diëten), overmatig sporten (fysieke stress), emotionele stress (ruzie, slechte relatie of eenzaamheid) of iedere andere vorm van aanhoudende stress.

Dan is er ook nog de hypothalamus-hypofyse-schildklier as waarbij de schildklier de opdracht krijgt om schildklierhormonen aan te maken. De schildklier speelt voornamelijk een rol bij onze stofwisseling en is verbonden met de ovarium as. Wanneer de schildklier te traag of juist te snel werkt leidt dat vaak ook tot menstruatieklachten.

Hormonen en je menstruatiecyclus.

Je weet inmiddels waarschijnlijk wel dat oestrogeen, progesteron en testosteron een belangrijke rol spelen tijdens je maandelijkse cyclus, maar dit zijn niet de enige hormonen. Laten we eens gaan kijken welke er nog meer een rol spelen.

Gonadotropin-releasing hormone (GnRH) kun je zien als de baas over je cyclus en wordt aangemaakt in je hypothalamus. Vanuit je hypothalamus komt het terecht bij je hypofyse waarop deze twee ander hormonen gaat aanmaken: follikelstimulerend hormoon en luteïniserend hormoon (daarover zo meer). Deze twee hormonen communiceren vervolgens weer met je eierstokken en zorgen ervoor dat je follikels rijpen en uiteindelijk een eicel vrijgeven tijdens je ovulatie.

De naam zegt al wat het follikelstimulerend hormoon (FSH) doet, namelijk de follikels stimuleren zodat de eicellen kunnen rijpen. Dit hormoon wordt actief aan het begin van je cyclus, nog tijdens je menstruatie wanneer de hormonen, die betrokken zijn bij je cyclus, laag zijn. Wanneer de geselecteerde follikel begint met oestrogeen aan te maken, doet FSH een stap terug. Zodra een bepaalde oestrogeen spiegel is bereikt, doordat de follikel oestrogeen aanmaakt, komt FSH terug en samen met het luteïniserend hormoon zorgen ze ervoor dat de rijpe eicel uiteindelijk uit de follikel barst (ovulatie).

Het luteïniserend hormoon (LH) is uiteindelijk de drijvende kracht achter de ovulatie. De afgifte van LH wordt, in de 24 uur voor de ovulatie, gestimuleerd door oestrogeen dat op dat moment haar hoogtepunt bereikt. LH stimuleert op haar beurt FSH om nóg meer oestrogeen aan te maken en de gezamenlijke actie zorgt uiteindelijk voor de ovulatie. Als de eicel het follikel heeft verlaten ontstaat het corpus luteum (het gele lichaam). Dit is een tijdelijke klier die progesteron produceert en afgeeft tijdens de tweede helft van je cyclus, na de ovulatie. Als het deze taak heeft volbracht wordt het vervolgens opgenomen door je lichaam.

 

"Oestrogeen zorgt ervoor dat jij je als een femme fatale gedraagt. Progesteron is de meer introverte tegenhanger die ervoor zorgt dat je het liefst de hele dag je joggingbroek aanhoudt"

Het oestrogeen waar we het over hebben is eigenlijk een verzamelnaam voor 3 verschillende vormen van oestrogeen:

  • oestradiol (vooral in vruchtbare vrouwen)
  • oestriol (vooral in zwangere vrouwen)
  • oestron (vooral in vrouwen na de menopauze)

We hebben het hier dus eigenlijk over oestradiol dat wordt afgegeven door de zich ontwikkelende follikels. Het speelt de boventoon tijdens de eerste helft van je cyclus (van menstruatie tot ovulatie). Het zorgt er vooral voor dat jij er op je best en meest vrouwelijk uitziet. Het maakt je gezicht symmetrischer, laat je huid en je haar stralen en zorgt ervoor dat jij lekker in je vel zit, vol zelfvertrouwen en sexy. Oestrogeen zorgt ervoor dat je ronde heupen en borsten hebt, het geeft je je vrouwelijke vormen. Het geeft je humeur een boost en zorgt ervoor dat je je goed voelt doordat het invloed heeft op je serotonine. Serotonine op haar beurt regelt weer je humeur, slaap, eetlust en heeft een libido verhogend effect.

De tegenhanger van oestrogeen is progesteron dat op haar beurt rustgevend en kalmerend is en ervoor zorgt dat je je meer naar binnen keert. Dit hormoon domineert tijdens de tweede helft van je cyclus (van ovulatie tot menstruatie). Het zorgt ervoor dat je het liefst met rust gelaten wilt worden en met je joggingbroek op de bank ploft. Progesteron en oestrogeen zijn direct met elkaar verbonden en werken het beste in een bepaalde verhouding tot elkaar.

Is deze balans er niet dan ontstaan er problemen (denk aan Yin en Yang). Oestrogeen zorgt voor de opbouw van het baarmoederslijmvlies en progesteron stopt de groei ervan, stabiliseert en breekt het af als het niet nodig is. Oestrogeen zorgt voor groei van de borstcellen, progesteron zorgt ervoor dat cellen niet gaan woekeren. Oestrogeen zorgt ervoor dat je water en zout vasthoudt, progesteron is een natuurlijk vocht afdrijvend middel.

Als ze in balans zijn dan voel je je lekker, je botten zijn sterk, je huid gehydrateerd en gezond, je metabolisme doet zijn werk en je humeur is stabiel. Van de twee is oestrogeen het hormoon dat domineert en vaak is er dan ook sprake van een oestrogeen overschot in plaats van een progesteron tekort. De verhouding klopt niet en juist die verhouding tussen beiden is van belang voor een goed evenwicht. Is er een oestrogeen overschot dan is de kans groot dat je last hebt van gevoelige borsten, vocht vasthouden, pijnlijke en/of hevige menstruaties, stemmingswisselingen, neerslachtigheid of depressie, kun je je moeilijk concentreren, heb je moeite met slapen of vaker last van hoofdpijn.

Vaak wordt gedacht dat testosteron een mannelijk hormoon is, maar dit hormoon wordt ook door vrouwen geproduceerd, al zij het in veel kleinere hoeveelheden. Testosteron is het actie hormoon en zorgt ervoor dat je actief, ambitieus, sexy, competitief bent en boost je zelfvertrouwen en je libido. Het helpt onder andere met het opbouwen en behouden van spieren en botdichtheid en is dus een belangrijk hormoon.

Tijdens je cyclus is er een piek in je testosteron productie rondom je ovulatie. Samen met oestrogeen, LH en FSH zorgt het voor je ovulatie en al die geweldige gevoelens die je rond die tijd hopelijk ervaart.

Produceer je teveel testosteron dan kunnen er vervelende klachten ontstaan zoals ongewenste haargroei (op gezicht, armen en benen), acne, een zwaardere stem, PCOS, insuline resistentie, depressie, gewichtstoename en juist een afname van je libido. Testosteron kan ook worden omgezet in oestrogeen. Dit gebeurt in vetcellen waar het enzym aromatase testosteron omzet in oestradiol. Hoe meer vetcellen je hebt, hoe groter de kans dat je zowel een overschot aan testosteron als oestrogeen ontwikkelt.

"Ons hormonale systeem is een zeer delicaat systeem dat zichzelf goed kan regelen, maar ook maar tot op een bepaalde hoogte"

Hormonen en je cyclus

Nu weet je welke hormonen vooral een rol spelen tijdens je cyclus en ook wat er gebeurt als bepaalde hormonen uit balans zijn. Doordat de verschillende assen (feedbacksystemen) met elkaar gelinkt zijn kan een probleem op de ene as ook weer een probleem op een andere as veroorzaken (kettingreactie). Ons hormonale systeem is een zeer delicaat systeem dat zichzelf goed kan regelen, maar ook maar tot op een bepaalde hoogte. Wellicht kun je aan de hand van deze informatie beter duiden waar bepaalde klachten vandaan komen of geeft het je meer inzicht in je maandelijkse cyclus en de fases waar je doorheen gaat.

Categorieën
Bewegen Brein Hormonen Leefstijl Vitaliteit Voeding

Gezond brein, gezond lijf: #1 Brein basics

Gezond brein, gezond lijf: #1 Brein basics

Als we aan onze gezondheid denken dan denken we vaak aan onze lichamelijke gezondheid, maar wist je dat ons brein aan de basis staat van onze gezondheid? Dat ons brein alles regelt en overal bij betrokken is? 

Zo regelt ons brein onze vitale functies zoals ademhaling, hartslag, lichaamstemperatuur, maar ook onze fysiologie zoals de hormoonhuishouding, eetlust, bloeddruk, libido, slaap en immuunsysteem. Tot slot staat het ook aan de basis van onze emoties, genot, motivatie en de vlucht of vecht respons net als ons denken, redeneren, analyseren, spreken, horen en nemen van beslissingen. Wil je een gezonder lijf dan zul je dus eerst bij de basis moeten beginnen: ons brein.

Driedeling van ons brein

Ons brein bestaat uit 3 verschillende delen: het reptielenbrein, het emotionele brein en de neocortex. Samen vormen zij het complexe systeem dat ons maakt wie we zijn.

Het reptielenbrein is, evolutionair gezien, het oudste deel van ons brein en heeft als functie om ons te laten overleven en voortplanten. Het bestaat uit de hersenstam en het cerebellum. Hier huist ons instinct en wordt ons overleven en voortplanten geregeld. Onze vitale functies en reflexen worden hier automatisch geregeld net als onze lichaamscoördinatie en evenwicht.

Ons emotionele brein is een samenwerking tussen ons reptielenbrein en ons limbisch systeem. Ons limbisch systeem is betrokken bij onze emoties, genot, motivatie, de opslag van emotionele gebeurtenissen en regelt diverse fysiologische processen zoals ademhaling, hartritme, eetlust, bloeddruk, libido, hormoonhuishouding, vecht of vlucht reactie en ons immuunsysteem. Het bestaat uit de hypocampus, amygdala en hypothalamus.

De opslag van emotionele gebeurtenissen geeft ons de mogelijkheid om vervelende gebeurtenissen te vermijden en prettige ervaringen te herhalen. Ook kan dit deel van onze hersenen ervoor zorgen dat we irrationele dingen doen zoals dronken worden, vreemdgaan, overeten, geld uitgeven dat we niet hebben etc.

Tot slot hebben we nog het cognitieve brein. Dit deel van onze hersenen is, evolutionair gezien, vrij jong en is pas later in de menselijke evolutie ontstaan. Dit deel van ons brein is in verhouding vrij groot en anders van structuur. Het heeft veel denkvermogen, maar moet het vaak afleggen tegen de instincten van het reptielenbrein en onze emotionele behoeftes vanuit het emotionele brein. Hier verwerken we complexe informatie en geeft ons de mogelijkheid om te denken, beslissingen te nemen, te praten en te horen.

Het cognitieve brein bestaat uit 2 hersenhelften waarbij onze linkerhersenhelft zich vooral bezighoudt met taal, ratio, logica, objectiviteit en analyse. Onze rechterhersenhelft regelt vooral ons ruimtelijk inzicht, creativiteit, intuïtie, gevoel en subjectiviteit. Beide hersenhelften hebben elkaar nodig om optimaal te kunnen functioneren. Vooral bij ingewikkelde zaken is een goede communicatie tussen beide helften noodzakelijk.

Hoe problemen ontstaan

Ons brein beslaat slechts 2% van ons lichaamsgewicht, maar verbruikt wel 20% van onze zuurstof en stroomt ca 25% van ons bloed constant door onze hersenen. Naar schatting bevatten onze hersenen meer dan 100 biljoen zenuwcellen. Dit zou net zoveel zijn als alle sterren in de melkweg!

De beslissingen die we nemen hebben direct gevolgen voor hoe we ons voelen en denken en hoe we eruit zien en hoe gezond we zijn. We denken dat we, door onze ratio, alles heel rationeel beslissen en zelf in de hand hebben, maar dat is meestal niet het  geval. Zoals je net hebt kunnen lezen legt dit deel van ons brein het vaak af tegen onze instincten en emotionele behoeftes.

In een bedreigende situatie zal je instinct het dus direct overnemen en je laten vechten of vluchten. Pas daarna krijg je de ruimte om erover na te denken en de situatie te analyseren. Zo gaat het ook met onze emotionele behoeftes. Emotionele problemen zijn dan ook vaak het gevolg van een niet goed functionerend limbisch systeem waar ons emotioneel geheugen ligt. Een vervelende ervaring in het verleden kan zo een soort litteken veroorzaken waardoor je, jaren later, alsnog reageert vanuit deze nare ervaring. Vaak is dit onbewust en heb je dus helemaal niet in de gaten dat je reageert vanuit de pijn die je in het verleden hebt geleden. Je reactie past niet bij de situatie zoals die nu is en dat kan voor vervelende en verwarrende situaties leiden.

Je prefontale cortex, geleden in het cognitieve brein is onder andere betrokken bij impulsbeheersing en functioneert zo als een soort politieagent die je wijst op irrationeel gedrag zoals teveel drinken en nemen van de juiste beslissingen zoals gaan sporten of dat koekje afslaan. Wanneer dit deel van je brein niet goed werkt kan het dus zo zijn dat je de verkeerde beslissing neemt en daardoor je gezondheid in gevaar brengt.

Hoe de gezondheid van je brein de kwaliteit van je leven kan beïnvloeden

Onderzoekers van de Cambridge universiteit hebben in een onderzoek ondervonden dat slechte beslissingen ertoe kunnen leiden dat je tot 14 jaar korter leeft. Slechte beslissingen waren oa roken, alcohol, drugs, niet bewegen, slechte voeding, te weinig slaap en teveel stress.

Ook hersenbeschadiging kan ertoe leiden dat je brein minder goed werkt. Een hersenbeschadiging is snel opgelopen en kan al ontstaan doordat je een keer met de fiets bent gevallen, je een voetbal hard op je hoofd krijgt of een auto-ongeluk hebt gehad. Wanneer je prefontale cortex is beschadigd kan dit er dus toe leiden dat je verkeerde beslissingen neemt (zie hierboven) en wanneer je emotionele brein is beschadigd kan dit ertoe leiden dat je je teveel door angst of andere emoties laat leiden.

Verkeerde keuzes in leefstijl kunnen ertoe leiden dat je hersens onvoldoende zuurstof, water of voedingsstoffen binnenkrijgen om goed te kunnen functioneren met alle gevolgen van dien. Zaken die de kwaliteit van je brein en daarmee ook van je gezondheid kunnen schaden zijn;

Drugs
Alcohol
Roken
Overgewicht
Ondervoeding (door slechte kwaliteit voeding en onvoldoende voedingstoffen)
Lage bloeddruk
(chronische) stress
Te weinig slaap
Te veel cafeïne
Te veel tv kijken en social media gebruik
Te weinig vocht
Te weinig beweging
Negatieve gedachtes

Ons brein heeft een grote rol als het gaat om onze hormonen. Vanuit de hypothalamus worden signalen afgegeven en ontvangen waarmee onze hormonen worden gereguleerd. Wanneer je brein niet optimaal kan functioneren  vanwege bovenstaande, zal ook de hormoonhuishouding door de war geschopt worden met alle gevolgen van dien. 

Wanneer je hormonale klachten hebt is het dus goed om te beoordelen welke keuzes je maakt en wat de invloed hiervan is op je brein en daarmee je gezondheid. 

Categorieën
Hormonen Leefstijl Recept Vitaliteit Voeding

Havermout citroen bites

Havermout citroen bites

Wil je een snelle en makkelijke traktatie zonder dat je hiervoor een oven nodig hebt? Deze havermout citroen bites zijn dan een ideale oplossing.  Lekker fris en precies zoet genoeg om je zoete behoefte te te stillen. 

Reguliere havermoutrepen zitten vaak vol met suiker en conserveringsmiddelen. Ook de “gezonde” varianten bevatten grotendeels suiker in de vorm van honing. In tegenstelling tot de supermarktvarianten schoppen deze havermoutbites je bloedsuikerspiegel niet in de lucht en de lignanen in de havermout en de omega 3 in van de chiazaadjes helpen je hormonen, net als de pompoen- en zonnebloempitten, in balans te houden. 

Met dit recept maak je ongeveer 20 kleine bites of 10 iets grotere. Je zult zien dat een kleine beetje al veel voor je doet. De bereiding kost je ongeveer 10 minuten. Voor het beste resultaat laat je de bites nog minstens 1 uur in de koelkast opstijven (of 30 minuten in de vriezer). 

Ingrediënten

Voor ca 20 kleine bites | Bereidingstijd: 10 minuten + minimaal 30 minuten koeltijd

1 eetlepel kokosolie
1,5 eetlepel honing
sap en rasp van 1/2 citroen
1 eetlepel pindakaas, amandelpasta of tahini
35 gram pompoenpitten of zonnebloempitten
6 kleine dadels (of ca 3 medjool dadels)
55 gram havermout
1 eetlepel chiazaad
snuf zout (optioneel)

Bereiding

  1. Smelt de kokosolie en roer het citroenrasp, citroensap en honing erdoorheen. 
  2. Meng in een keukenmachine of kleine hakmolen de dadels tot puree en voeg alle ingredienten in een kom samen en meng todat alles goed door elkaar gemend is. 
  3. Bekleed een kleine bakvorm of vierkante glazen schaal met bakpapier en stort het havermout mengsel hierin. Druk goed aan met de achterkant van een lepel en laat het mengsel minstens 30 minuten in de vriezer wat opstijven. 
  4. Snij in ca 20 kleine vierkantjes van 2 x 2 cm of in lange repen, net wat je lekkerder vindt. 

Geniet van deze heerlijke frisse bites!