Wist je dat onze hersenen ongeveer 20 tot 25 % van onze energie verbruiken terwijl ze maar 2 % van ons lichaamsvolume uitmaken. Ook hebben ze 10 keer zoveel zuurstof nodig dan de rest van ons lichaam en stroomt 20% van ons bloed constant door onze hersenen. Al met al is ons brein dus een grootverbruiker van onze energie en grondstoffen.
Zaak dus om dit kostbare deel op de juiste manier te voeden en te verzorgen. Onze hersenen bepalen namelijk alles wat we doen, we staan hier alleen maar zelden bij stil. Dat is waarschijnlijk ook de reden waarom er maar beperkt aandacht is voor ons brein en waarom we ons vooral op onze lichamelijke gezondheid focussen.
Ons brein
Afvallen, sporten, gezonder eten, beter slapen, stoppen met roken, minder drinken. We doen het vooral om ons lichamelijk beter te voelen, maar realiseren ons niet dat dit ook goed is voor ons brein. Zo stuurt ons brein alle vitale functies aan zoals ademhalen, bloeddruk, hormonen, hartslag, lichaamstemperatuur, libido, slaap, immuunsysteem etc. Ook worden hier onze emoties en herinneringen opgeslagen zodat we weten wat we graag willen herhalen (plezier) en vermijden (pijn). Tot slot hebben we ook nog ons rationele brein dat ons in staat stelt om te kunnen praten, luisteren, analyseren, rekenen en beslissingen nemen.
Ons brein is opgebouwd uit miljarden zenuwcellen (neuronen) die met elkaar communiceren door middel van elektrische impulsen of neurotransmitters (chemische stofjes). Om bovenstaande processen goed te kunnen laten verlopen is het zaak dat deze hersencellen goed met elkaar kunnen communiceren en dat de informatie snel en juist wordt overgebracht van de ene naar de andere zenuwcel. Er zijn verschillende dingen die je kunt doen om dit zo optimaal mogelijk te laten verlopen.
Voeding voor je brein
De meest voor de hand liggende is misschien wel voeding. Er is namelijk voeding dat de juist helpt en in goede staat houdt en er is voeding die de hersenen juist sneller laat verouderen of verstarren zodat de zenuwcellen minder goed kunnen communiceren. Als basis hebben onze hersenen vooral water, vet en suiker nodig om goed te kunnen functioneren. Hier is wel een heel duidelijk verschil in goede en slechte vetten.
Goede vetten zijn met name de omega3 vetten uit vette vis, (wal) noten en lijnzaadolie. Er is een optimale verhouding tussen omega 3-6-9, maar in ons hedendaags menu is vooral een overvloed aan omega 6 welke vooral te vinden is in zonnebloemolie. Olijfolie heeft een ideale verhouding van deze drie.
Suikers halen we vooral uit complexe koolhydraten zoals volkoren granen, peulvruchten, groente en fruit. Deze zorgen ervoor dat onze bloedsuikerspiegel constant blijft en leveren ook nog eens vezels, vitamines en mineralen die we hard nodig hebben. Dit in tegenstelling tot geraffineerde suikers die onze bloedsuikerspiegel flink doen pieken en dalen waardoor ons hele systeem in de war raakt.
Wel doen
♦ Verse gevarieerde groente (vooral bladgroente) en fruit (vooral bessen en granaatappel)
♦ Peulvruchten (liefst gedroogd en zelf geweekt en gekookt.)
♦ Noten en zaden (rauw en ongezout)
♦ Juiste vetten (lijnzaad-, koolzaad-, olijfolie. Pas op met verhitten) en vette vis en eventueel visoliecapsules
♦ Volkoren/hele granen (zilvervliesrijst, volkoren brood, pasta)
♦ Eieren
♦ Pure chocola (antioxidant en voor het gelukseffect)
♦ Magere eiwitten (kip, kalkoen)
♦ Volle zuivel (yoghurt, kwark)
♦ Water en kruidenthee
♦ Thee (zwarte en groene thee zo lang mogelijk laten trekken voor de meeste antioxidanten)
Liever niet
♦ Transvetten (chips, frituur, koekjes, croissants, bewerkt/kant en klaar voedsel etc)
♦ Omega 6 (saffloer-, mais- en, zonnebloemolie, margarine, sladressing, pesto, mayonaise etc) kijk ook goed op de ingrediëntenlijst.
♦ Geraffineerde suiker en andere zoetmiddelen (snoep, koekjes, taart, gebak, ijs, agavesiroop, honing,
♦ Witte meelproducten zoals witte pasta, witte rijst, wit brood
In het kort komt het erop neer dat je vooral voor onbewerkte, pure producten kiest die je zelf verder tot gerecht bereid. Vooral groenten zouden de hoofdrol moeten krijgen. Kies vooral voor hele groentes en fruit (dus niet alleen het sap) zodat je ook de vezels binnenkrijgt. Zo hou je je bloedsuikerspiegel constant en voorzie je je darmflora van de juiste voeding.
Alcohol en koffie hebben ook een positief effect hebben op onze hersenen. Zo bezitten ze allebei bepaalde antioxidanten en heeft koffie een stimulerend effect. Te veel van beide heeft echter een nadelig effect. Ze werken allebei in op onze verslavingsreceptoren en bij een overmatig gebruik kan het juist een schadelijk effect hebben op de cellen van onze hersenen.
Eet je zelf gelukkig
Neurotransmitters worden door ons lichaam gemaakt uit de voeding die we eten. Er zijn grofweg twee soorten: neurotransmitters met een activerende/stimulerende werking (dopamine en acetylcholine) en die met een ontspannen werking (GABA en serotonine) welke een gevoel van welbehagen en geluk en geven. Beiden zitten in de volgende veel voorkomende producten:
♦ Koemelk (yoghurt, kaas, huttenkase, ricotta etc)
♦ Peulvruchten, linzen, soja en pinda
♦ Haver en volkoren granen
♦ Zilvervliesrijst, quinoa
♦ Noten en zaden (hennep, pompoenpit, zonnebloem etc)
♦ Kip, vis en ei
♦ Donkere chocola
♦ Bladgroenten, pompoen, artisjok, broccoli, champignons, courgette
♦ Banaan, cranberries, goijibessen, avocado
♦ Anijs
♦ Thee (valeriaan)
Wat je verder nog kunt doen
Naast voeding zijn er nog een aantal dingen die je kunt doen om je brein zo optimaal mogelijk te kunnen laten functioneren:
♦ Voldoende slaap.
♦ Beperk stress en zorg voor voldoende ontspanning om je lichaam de stress reactie te kunnen laten verwerken.
♦ Bewegen zorgt ervoor dat je spieren en bloedsomloop worden gestimuleerd. Hierdoor is er meer zuurstof voor je lichaam beschikbaar en dat is juist iets dat je hersenen nodig hebben! Bewegen zorgt voor ontspanning en de aanmaak van gelukshormen. Meer redenen om te gaan bewegen vind je hier.
♦ Blijf jezelf mentaal uitdagen door oa te leren, lezen, puzzelen etc. Ook jezelf uitdagen om iets te doen wat je nog nooit hebt gedaan of iets op een compleet andere manier te doen zorgen ervoor dat je hersenen niet vastroesten. Denk aan met je andere hand schrijven, jongleren of creatief bezig zijn.
Nog even in het kort
♦ Onze hersenen bepalen alles wat we doen en hebben in verhouding veel energie nodig.
♦ Voeding is een belangrijke schakel als het gaat om brein gezondheid
♦ Vetten en suikers zijn van levensbelang voor ons brein, maar er is wel een verschil tussen goede en slechte vetten.
♦ Je kunt je gemoed door voeding zowel positief als negatief beïnvloeden.
♦ Naast voeding kun je ook nog andere zaken doen die je hersenen gezond en fit houden