Nu lijkt het of omega 6 vetzuren de boosdoener zijn, maar dat is niet zo. Omega 6 vetzuren zijn, net als omega 3 vetzuren essentiële vetzuren. Dit betekend dat we beiden nodig hebben, maar niet zelf kunnen aanmaken. We moeten dit dus halen uit onze voeding. 

Omega 6 en omega 3 werken met elkaar samen en zijn en essentieel onderdeel van onze celmembranen. Ze bepalen onder andere de gezondheid van onze celwanden en de mate waarin onze cellen in staat zijn om goed te kunnen functioneren. Dit betreft dan onder andere de opname van voedingstoffen, maar ook het vermogen om bijvoorbeeld te reageren op onze hormonen. 

Omega 6 heeft een ontstekingsbevorderende werking en treed op wanneer er bijvoorbeeld letsel is. Door de ontstekingsbevorderende reactie wordt een eventuele indringer of verstoring te lijf te gaan. Vervolgens schakelt ons lichaam om naar omega 3 om de ontsteking te remmen en te herstellen of genezen. Wanneer de balans verstoord is, en er dus te weinig omega 3 aanwezig is om de ontsteking te remmen, blijft deze ontsteking aanhouden. We noemen dit ook wel laaggradige ontstekingen. 

Deze laaggradige ontstekingen kunnen overal in je lichaam zitten zonder dat je het echt in de gaten hebt. Je immuunsysteem wordt zo constant getriggerd en geactiveerd en dat kan op termijn oa voor auto-immuun aandoeningen zorgen. Klachten die je op termijn kunt krijgen zijn;

• Vermoeidheid
• Geen zin om te bewegen of te sporten
• Stemmingswisselingen
• (hevige) PMS
• Sociaal terugtrekgedrag
• Verminderd libido
• Overgewicht en moeite om gewicht kwijt te raken
• Menstruatieklachten en problemen 
• PCOS, Endometriose of Fybromyalgie
• Allergieën, acne, eczeem of andere huidproblemen
• Slaapproblemen
• Depressie, angststoornissen of andere mentale problemen

Het is dus essentieel om ervoor te zorgen dat je omega 3 en omega 6 vetzuren in balans zijn. Dit doe je enerzijds door omega 6 vetzuren zoveel mogelijk te vermijden en omega 3 vetzuren zoveel mogelijk toe te voegen aan je voeding. 

Omgea 3 vetzuren zijn vooral ook belangrijk voor je: 

De werking van je brein
Het functioneren van je longen
Goede werking van je ogen
De kwaliteit van je aderen
Een goed functionerend hormonaal systeem en menstruatiecyclus
Je immuunsysteem

Ons voedingspatroon en de producten die we in de supermarkt vinden, is ontzettend hoog in omega 6 en laag in omega 3. Het is soms dan ook een uitdaging om deze balans te herstellen, maar het is wel mogelijk. In dit artikel ga ik dieper in op de beste plaatsen om omega 3 vetzuren te vinden en hun fantastische gezondheidsvoordelen in je lichaam te krijgen, waar je op moet letten in een supplement, de veelvoorkomende kwalen die ze kunnen helpen ondersteunen, en hun rol in een optimale vrouwelijke hormonale gezondheid.

1. Omega 3 voor een gezonde hormoonbalans
Hormonen worden gemaakt uit vetten, cholesterol om precies te zijn. Om dus voldoende, en kwalitatief goede, hormonen aan te kunnen maken heeft je lichaam gezonde vetten nodig. Omdat omega 3 ook een belangrijke rol speelt in de celmembramen en celreceptoren kan het herstellen van de balans dus ook helpen in het verbeteren van je hormoongezondheid. 

De disbalans, en daarmee verhoogde ontstekingswaarden, wanneer omega 3 en omega 6 uit balans zijn zorgt voor vervelende hormonale klachten. Denk onder andere aan pijnlijke en hevige menstruaties, PMS, pijnlijke borsten, humeurschommelingen etc. 

Ook kan het de activiteit van het enzym aromatase verhogen. Aromatase zet testosteron om in oestrogeen bij zowel mannen als vrouwen. Op deze manier kan een ontsteking leiden tot hoge niveaus van circulerend oestrogeen en zelfs tot een laag testosteron. Oestrogeendominantie of PCOS kunnen dan het gevolg zijn. De verhoogde ontstekingswaarden kunnen er ook voor zorgen dat je ovulatie uitblijft. Ovulatie is essentieel voor de aanmaak van progesteron, een gezonde cyclus en vruchtbaarheid. 

2. Omega-3-vetzuren voor menstruatiekrampen en menstruatiepijn

Menstruatiekrampen komen meestal voor in de onderbuik en kunnen uitstralen naar de onderrug of de bovenbenen. Bij aandoeningen zoals endometriose kan menstruatiepijn heel heftig zijn en in ernstige gevallen zorgt het er zelfs voor dat vrouwen tijdelijk volledig uitgeschakeld zijn vanwege de pijn.  

Vlak voor je menstruatie maakt je lichaam prostaglandines aan. Dit zijn voorloper stoffen van hormonen met een ontstekingsbevorderende en samentrekkende werking. Ze zorgen ervoor dat de baarmoederwand samentrekt waardoor deze tijdens de menstruatie uitgescheiden kan worden. Een verhoogde ontstekingswaarden zorgen voor verhoogde waardes van prostaglandines, wat ook weer voor hevigere menstruatieklachten zorgt. 

Omega 3 vetzuren kunnen, vanwege de ontstekingsremmende werking, de prostaglandine waardes verlagen , waardoor die krampen minder ernstig worden. 

3. Omega 3  en het voorkomen van acne
Acne, en dan met name hormonale acne, wordt in de meeste gevallen ook veroorzaakt door verhoogde ontstekingswaarden. Hierdoor, en omdat gezonde vetten erg goed zijn voor je huid, is het verbeteren van de omega 3 en 6 balans een belangrijke stap om acne te laten verdwijnen. 

Studies hebben aangetoond dat een hoge inname van omega-3-vetzuren ontstekingen kan verminderen en het risico op acne kan verminderen door IGF-1 (ook wel het groeihormoon) te verminderen en verstoppen van poriën te voorkomen. IGF-1 is een belangrijke factor die acne bij vrouwen beïnvloedt en wordt meestal veroorzaakt door  een voedingspatroon met veel geraffineerde suikers, alcohol en bewerkte voedingsmiddelen.

Acne wordt ook in verband gebracht met een tekort aan omega 3 vetzuren en het optimaliseren van je voedingspatroon (inclusief het verhogen van omega 3 vetzuren) kan helpen voorkomen dat IGF-1 een met acne geassocieerde chaos veroorzaakt. De recepten in mijn boek ‘Eten volgens je cyclus‘ zijn stuk voor stuk voorbeelden van zo’n geoptimaliseerd voedingspatroon. 

4. Kan Omega-3 mijn schildklier helpen?
Of je nu een traag werkende of snel werkende schildklier hebt, de kans is groot dat het probleem wordt veroorzaakt door een auto-immuun reactie. Auto-immuunziekten van de schildklier, zoals de ziekte van Hashimoto of de ziekte van Graves, veroorzaken grote schade aan de schildklier en dat heeft onherroepelijk invloed op de rest van je gezondheid. Ook hier liggen vaak weer ontstekingsgerelateerde problemen aan ten grondslag dus het vinden van manieren om de onderliggende ontsteking tegen te gaan, is essentieel voor genezing.

Een van de manieren is, je raad het waarschijnlijk al wel, het verhogen van de omega 3 vetzuren en het verlagen van de omega 6 vetzuren. Daarom neem ik het op als onderdeel van mijn schildklierprotocol, naast andere essentiële voedingstoffen zoals selenium, jodium en zink. 

Bij schildklierproblemen is in de meeste gevallen het verhogen van omega 3 vetzuren nodig om de ontstekingsreactie tegen te gaan en de vorming van gezonde celmembranen te ondersteunen. Onstabiele celmembranen vanwege een gebrek aan omega-3 vetzuren, zorgen ervoor dat je voedingsstoffen niet goed kunt opnemen en gebruiken. dit leidt vervolgens weer tot een verslechterde schildklierwerking en het ontstaan van auto-immuunziekten.

5. Omega 3 tegen PCOS
Polycysteus ovariumsyndroom (PCOS) is een ziekte die in verband wordt gebracht met ontstekingen. Hoewel we niet helemaal weten wat PCOS veroorzaakt, begrijpen we dat veel gevallen verband houden met ontstekingen en ontregeling van de bloedsuikerspiegel. 

Zoals je inmiddels weet is het verhogen van de inname van omega 3 cruciaal om ontstekingen te verminderen. Ook voor PCOS heeft dit een positief effect en kan onder andere de acne verminderen die zo vaak voorkomt bij PCOS. Er zijn zelfs aanwijzingen dat het de testosteronniveau verlaagd en helpt om je menstruatiecyclus te reguleren, iets dat bij vrouwen met PCOS vaak flink ontregeld is.

6. Omega-3 en insulineresistentie
Insulineresistentie komt steeds vaker voor het begint zelfs vormen van een nationale pandemie te krijgen. Ook het vaak een onderliggend probleem van PCOS. In Nederland hebben ongeveer 1 op de 3 mensen last van insulineresistentie, vaak zonder dat ze dit beseffen. Insulineresistentie kan leiden tot tal van medische problemen, zoals diabetes, hart- en vaatziekten en kanker. Niet alleen dat, maar een gebrek aan insulinegevoeligheid kan leiden tot chronische vermoeidheid, problemen met afvallen, huidproblemen, een verstoorde hormoonbalans en andere hormonale klachten.

Sommige onderzoeken hebben aangetoond dat een hogere consumptie van omega 3 geassocieerd is met een betere insulinegevoeligheid. Andere manieren om de insulinegevoeligheid te verbeteren zijn onder andere:

• Een volwaardig voedingspatroon met een hoog aandeel voedingstoffen
• Een kwalitatief goede nachtrust
• Dagelijks sporten
• Afvallen als je te zwaar bent
• Toevoegen van kaneel en kurkuma aan je maaltijd
• Verhogen van de inname van magnesium
• Verminderen van de inname van enkelvoudige (snelle) koolhydraten en suikers. Focus vooral op  complexe koolhydraten
• Reguleer je bloedsuikerspiegel door consistent en niet te vaak te eten. Zorg er voor dat je maaltijd altijd bestaat uit een combinatie van compleze koolhydraten, gezonde vetten en 20-30 gram eiwit (bij 3 maaltijden per dag)

7. Omega-3 en de (peri) menopauze
Vrouwen die door de (peri) menopauze gaan, ervaren vaak specifieke symptomen zoals depressie,  opvliegers, vermoeidheid, stemmingswisselingen en overgewicht.

Eén studie toonde een significante verbetering van verschillende symptomen bij het toedienen van meer omega 3 vetzuren. Verdere studies zijn nodig om de voordelen van omega 3 vetzuren voor opvliegers te bevestigen, maar zoals de onderzoekers concludeerden, zijn de voordelen van omega 3 consumptie alleen al voldoende om hier van te profiteren. 

In een later stadium van de overgang, wanneer ze de beschermende cardiovasculaire werking van oestrogeen verliezen, kan het toedienen van extra omega 3 dit tekort opvulle en zo cardiovasculaire problemen verminderen of voorkomen. 

8. Omega 3 tegen ontstekingen en auto-immuun problemen
Omega 3 vetzuren hebben dus een sterk ontstekingsremmende werking. Er zijn zelfs aanwijzingen dat het bij sommige mensen kan worden gebruikt in plaats van niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID’s) om chronische pijn te behandelen (overleg altijd met je arts).

Ervaar je veel klachten die gelinkt kunnen worden een een verhoogde ontstekingswaarde dan is mijn eerste advies om omega 3 te verhogen en vooral ook omega 6 te verlagen. Klachten die je kunt ervaren zijn:

• Vermoeidheid
• Allergieën
• Voedselintoleranties
• Hoofdpijn of concentratieproblemen
• PMS, menstruatieklachten en andere hormonale problemen
• Overgewicht en moeite met afvallen
• Darmproblemen
• Vage pijntjes en kwaaltjes zoals gevoelige gewrichten en stijve spieren

9. Andere voordelen van omega 3

• Preventie diabetes type I
• Verminderen van MS klachten
• Bevordering van de hersenontwikkeling bij baby’s tijdens de zwangerschap en verminderd risico op ontwikkelingsachterstand, ADHD, autisme en gedragsproblemen. 
• Vermindering op het risico op en postnatale depressie of angst en depressie tijdens de zwangerschap
• Verbetering van de hersenfunctie en vermindering van de kans op mentale problemen zoals depressie, angststoornissen etc.
• Verbeteren van ADHD symptomen
• Verbeteren van de hartgezondheid
• Verbeteren van de ooggezondheid (staar en leeftijdsgerelateerde achteruitgang van het oog)
• Omega 3 vetzuren kunnen bloedstolsels helpen voorkomen
• Klachten gerelateerd aan het metabool syndroom verminderen (oa het risico op hartaandoeningen, diabetes type 2, beroertes, verhoogde bloeddruk, hoge bloedsuikerspiegel, overtollig lichaamsvet rond de taille, abnormale cholesterol- of triglyceridenspiegels, laag HDL (“goed cholesterol”)).
• Verbeteren van de huidgezondheid (verminderen eczeem, psoriasis, acne, huiduitslag, huidveroudering en rosacea) 
• Verminderen van astma (ook preventief bij kinderen)
  Verbeteren van de levergezondheid 
• Verbeteren van de botgezondheid en gewrichten (met name door calcium in de botten te verhogen)
  Het verbeteren van de slaapkwaliteit (vooral voor de aanmaak van melatonine)
• Risico op kanker verminderen (met name ingeval van darm-, borst- en prostaatkanker)