Werken volgens je cyclus? Zo doe je dat...
Als vrouwen meer volgens hun cyclus gaan werken (of ondernemen) dan komt dat iedereen ten goede! Onze maatschappij volgt een strak 24 uurs ritme waarbij verwacht wordt dat je iedere dag weer met dezelfde energie en zin aan het werk gaat. Iedere dag moet even productief zijn en als dat niet lukt dan voelt dit al snel als falen. Het probleem is alleen dat dit 24 uurs ritme niet werkt voor vrouwen.

Dit 24 uurs ritme past heel goed bij het natuurlijke ritme van de man, maar minder goed bij het ritme van de vrouw. Vrouwen hebben namelijk naast een 24 uurs klok (waarmee onder ander het slaap- waakritme, honger en verzadiging, lichaamstemperatuur en en bepaalde hormonale processen worden geregeld) ook een 28 daags ritme: de menstruatiecyclus. Dit verschil tussen mannen en vrouwen heeft een verregaand effect op de manier waarop mannen en vrouwen hun werk het beste kunnen doen.
Het grote verschil tussen mannen en vrouwen op het werk
Onze manier van werken is al jaren hetzelfde. Iedere dag wordt min of meer hetzelfde van ons verwahct als het gaat om productiviteit en succes. Het maakt daarbij niet uit of je man of vrouw bent. Sterker nog, er wordt van vrouwen verwacht dat ze net zo productief en succesvol zijn als mannen, maar er is een groot verschil tussen mannen en vrouwen.
Bij mannen verloopt iedere 24 uur, hormonaal gezien, min of meer hetzelfde: In de ochtend zijn testosteron en cortisol hoger waardoor de man actief en fit zijn dag start. Een ideaal moment om dingen te DOEN. In de middag daalt het testosteron en is er meer ruimte voor de effecten van oestrogeen. Hierdoor is er een grotere behoefte aan socializen, overleggen en relaties versterken (netwerken, borrelen etc). In de avond is testosteron op zijn laagst en heeft de man meer behoefte aan relaxen. Het is net of mannen tijdens de nacht op de reset knop drukken en de volgende dag weer net zo starten als de dag ervoor.
Voor vrouwen is dat heel anders. Vrouwen hebben namelijk ook te maken met de invloed van de maandelijkse cyclus. Deze wordt geregeld door onze hormonen en aangezien hormonen invloed hebben op hoe je je emotioneel, mentaal en fysiek voelt en gedraagt, heeft dit ook invloed op je productiviteit.
We zien dit vaak als iets negatiefs en als vrouw willen we niet onderdoen voor de prestaties van de man, maar hier zit niet onze kracht! Als vrouwen kunnen omarmen dat ze nu eenmaal anders werken en meer gaan werken volgens hun eigen biologische ritme, dan heeft dit vele positieve effecten. Binnen organisaties zal verzuim een heel stuk lager zijn. Ook burn-out en chronische vermoeidheid zullen veel minder voorkomen en het werkgeluk zal een heel stuk hoger zijn. Het is niet voor niets dat de laatste jaren steeds meer vrouwen uit het bedrijfsleven stappen en voor zichzelf gaan beginnen.
Waarom vrouwen vaker gaan ondernemen
FNV deed eerder onderzoek (500 vrouwelijke zzp’ers) naar redenen voor vrouwen om hun eigen bedrijf te beginnen. Voor meer dan de helft van de respondenten speelt onafhankelijkheid een grote rol. Ze willen hun eigen baas zijn, zodat ze onder meer hun werktijden flexibel kunnen indelen en bijvoorbeeld uit huis kunnen werken. Veel vrouwen die ik zelf geinterviewd heb geven aan dat vooral de flexibilietit die ze hebben om hun eigen dag in te delen een enorm pluspunt is ten opzichte van werken in loondienst. Als ze een keer een dag hebben waarop ze zich minder goed voelen (bijvoorbeeld tijdens de menstruatie) dan kunnen ze als zelfstandig ondernemer vaak wat schuiven in hun agenda, maar in loondienst is hier vaak geen ruimte voor.
Bijzonder is dat meer dan 60 procent van de vrouwelijke ondernemers fulltime of meer dan fulltime werkt, terwijl dit bij starters over het algemeen genomen 47 procent is. Opvallend is dat vrouwelijke ondernemers dus meer werken dan vrouwelijke werknemers in loondienst, die gemiddeld 27 uur werken (bron: CBS). Het zit hem dus niet in het aantal uren dat vrouwen werken, maar in de flexibiliteit die ze ervaren om die uren te verdelen.
Werkgevers die hierin niet mee willen bewegen laten hier een enorme kans liggen. Getalenteerde en ambitieuze vrouwen kiezen er namelijk steeds vaker voor om voor zichzelf te beginnen waardoor de kennis en kunde dus niet in het bedrijfsleven wordt ingezet. Daarbij is het zo dat de vrouwen die wel in loondienst blijven werken, vaker verzuimen of in een burnout terechtkomen omdat ze te weinig autonomie en flexibiliteit ervaren. Bedrijven zijn vaak te star en denken nog teveel vanuit oude structuren. Als de afgelopen twee jaar ons iets heeft geleerd dan is het wel dat het tijd is voor een nieuwe manier van werken en werken volgens je cyclus hoort daar wat mij betreft absoluut bij!
De unieke kansen van je cyclus
Je cyclus is opgebouwd uit twee helften: de folliculaire helft (de eerste helft van je cyclus) en de luteale fase (de tweede helft van je cyclus). Tijdens de eerste helft van je cyclus is vooral de mannelijke energie aanwezig (onder invloed van het hormoon oestrogeen). Dit is de energie van DOEN. Tijdens de tweede helft van je cyclus is vooral je vrouwelijke energie meer aanwezig (onder invloed van het hormoon progesteron). Dit is de energie van ZIJN.
We hebben allemaal, man of vrouw, deze twee energieën in ons, maar vaak is er één meer dominant dan de ander. Onze maatschappij promoot vooral de mannelijke energie. De vrouwelijke energie wordt vaak als ongrijpbaar, onbelangrijk of soft gezien. Maar, net zoals alles in de natuur, floreren we pas als beiden in een bepaalde balans zijn. Waar ik veel vrouwen op stuk zie lopen is dat ze, ook in de tweede helft van hun cyclus, vooral die mannelijke doelen proberen na te streven en maar door blijven gaan zonder oog te hebben voor de vrouwelijke energie. Dit is vaak onbewust en pas als ik onderstaande afbeelding laat zien beginnen er wat kwartjes te vallen…

Werken volgens je cyclus
Naast de mannelijke en vrouwelijke energie spelen er nog vier fases een belangrijke rol tijdens je cyclus. Deze vier fases hebben veel gemeen met de seizoenen in de natuur en dit zijn je innerlijke seizoenen.
Je innerlijke winter
De winter staat voor je menstruatie. Dit is, energetisch gezien, de koudste fase van je cyclus. Net als in de natuur is dit een moment van rust en herstel. Menstrueren kost energie en afhankelijk van de heftigheid van je menstruatie en eventueel bijkomende klachten, kost dit meer of minder energie. Het is dus niet gek als je tijdens deze fase wat minder motivatie of fut hebt. Je maakt nu de overgang van ZIJN (vrouwelijke energie) naar DOEN (mannelijke energie).
Werk je in loondienst? Probeer dan minder afspraken in te plannen als dat gaat. Probeer wat afstand te nemen van je werk en kijk eens hoe het nu loopt. Ben je tevreden of wil je dingen anders gaan regelen? Waar wil je je de komende cyclus op richten en waar wil je mee stoppen? Probeer ook wat extra uit te rusten als dat kan. Begin een uurtje eerder of stop een uurtje eerder en doe dan wat voor je zelf waar je van oplaadt.
Ben je ondernemer? Dan heb je waarschijnlijk iets meer flexibiliteit en ruimte om je dagen en je werkzaamheden te organiseren. Werk nu AAN je bedrijf in plaats van IN je bedrijf. Neem dus wat afstand en bepaal je koers voor de komende tijd. Laat je dromen de vrije loop en keer naar binnen om te voelen wat je wilt loslaten en waar je je wel op wilt focussen. Zet nu je intentie voor de komende cyclus. Rust uit als je daar behoefte aan hebt. Plan geen of minder afspraken en hou je minder bezig met de buitenwereld zoals lezingen, presentaties of workshops geven en andere zaken waar je aandacht naar buiten gaat. Dit komt wel weer in de lente en zomerfase.
Je innerlijke lentefase.
Gedurende je winterfase merk je waarschijnlijk al een subtiele verschuiving van een energie die meer op jezelf en de binnenkant is gericht, naar een energie die meer gericht is op de buitenwereld en de ander. Vanaf dag 3 neemt oestrogeen toe en daarmee merk je als het goed is ook een langzame toename van je energie en een beter humeur. Je komt steeds meer in de mannelijke energie en krijgt weer zin om meer te gaan doen. De lente staat voor een nieuw begin, een frisse start en heeft een speelse energie.
Werk je in loondienst? Probeer dan voor jezelf helder te krijgen wat je nodig hebt om uitvoering te geven aan de zaken die tijdens je winter zijn boven komen borrelen. Welke nieuwe projecten wil je oppakken? Welke problemen kun je tackelen? Ook brainstormen en nieuwe ideeën vormgeven zijn nu uitstekende werkzaamheden.
Ben je ondernemer? Dan geldt min of meer hetzelfde. Welke klanten kun je gaan benaderen of aantrekken? Wat heb je nodig om je intentie en visie die tijdens je winterfase is ontstaan, vorm te geven? Waar ga je je op focussen of welke problemen kun je ook oplossen? Plan ook alvast wat sociale activiteiten zoals netwerkevenementen, events, workshops etc. Vooral tijdens je komende zomerfase kun je deze het beste plannen.
Je innerlijke zomerfase
Je zomerfase is kort, maar krachtig! Het draait, hormonaal gezien, nu allemaal om je ovulatie. Oestrogeen is op haar hoogst en vlak voor je ovulatie komt er ook nog wat extra testosteron vrij. Deze combinatie zorgt ervoor dat je energiek, goed gehumeurd en vol zelfvertrouwen bent. Je bent nu vooral gericht op de buitenwereld en vindt het geen probleem om nu wat extra werk te verzetten. Je bent sociaal en communicatief erg vaardig en je vindt het nu makkelijker om jezelf te laten zien. Dit is voor de meeste vrouwen de prettigste en productiefste fase dus maak hier goed gebruik van.
Werk je in loondienst? Plan dan nu je lastige overleggen of gesprekken. Wil je om loonsverhoging of een promotie vragen? Dan is dit hét moment. Ook teamgesprekken en presentaties kun je nu het beste plannen. Zou je graag meer van jezelf laten zien of je mening geven tijdens een overleg? Zet dan nu die stap. Hou minder bezig met detailzaken of dingen waar je (lang) met volle aandacht aan moet werken. Het hoge aandeel oestrogeen kan er namelijk voor zorgen dat je wat chaotisch bent of je wat moeilijker kan focussen. Je hebt meer energie en bent productiever nu dus overwerken of even een tandje bijzetten is nu geen probleem voor je.
Ben je ondernemer? Laat jezelf dan vooral zien aan je (potentiële) klanten tijdens deze fase. Plan nu je social media activiteiten, fotoshoots en video opnames. Dit is ook het moment voor lanceringen, challenges, het geven van lezingen, salesgesprekken of netwerk meetings. Werk je met een team? Plan dan nu je teamoverleg of moeilijkere gesprekken. Je bent nu, ook weer dankzij oestrogeen, communicatie vaardiger en testosteron geeft je net wat meer zelfvertrouwen om je staande te houden.
Je innerlijke herfstfase
Hoewel je zomer kort en krachtig is, blijf je nog wel even de voordelen voelen van al die energie. Zie dit als een soort nazomer. Je energie verschuift nu langzaam van de mannelijke ‘doe’ energie naar de vrouwelijke ‘zijn’ energie. Je hebt dus wel de energie om zaken op te pakken, maar je keert langzaam meer naar binnen. Dit kan betekenen dat je minder behoefte hebt aan mensen om je heen en dat je liever in je eigen bubbel bent. Dit gevoel zal, naarmate je herfst vordert, alleen maar toenemen. Na je ovulatie daalt je oestrogeen flink. Voor sommige vrouwen kan dit voor PMS achtige klachten zorgen net na de ovulatie. Meestal is dit met één of twee dagen ook weer over. Progesteron neemt het stokje over en heeft juist een vertragend en kalmerend effect. Vandaar ook de behoefte om meer op jezelf te zijn. De herfst staat voor naar binnen keren, reflectie, bijsturen en diepe focus.
Werk je in loondienst? Plan ook nu wat minder (lastige) afspraken. Naarmate je herfst vordert ga je steeds meer reageren in plaats van communiceren en dat valt niet altijd goed. Richt je nu op de werkzaamheden waar je je concentratie voor nodig hebt zoals administratieve taken of je mailbox bijwerken. Check ook even in bij de projecten die je bent opgestart of de weg die je bent ingeslagen. Lig je nog op koers? Waar kan of moet je bijsturen en wat kun je afronden?
Ben je ondernemer? Dan geldt ook hier wel hetzelfde als wanneer je in loondienst bent. Plan ook wat meer tijd voor jezelf in als je daar behoefte aan hebt. Het gaat nu vooral om energiemanagement in plaats van tijdmanagement. Misschien helpt het om een paar uur later te starten en eerst even wat tijd voor jezelf vrij te maken. Neem nu geen al te drastische beslissingen. Je bent nu kritische naar anderen, maar ook naar jezelf. Geef jezelf op dit gebied dus wat meer ruimte door niet te kritisch of drastisch te reageren.
Planningscyclus
Bovenstaand is natuurlijk een richtlijn. Soms moet je nu eenmaal bepaalde dingen doen, ook al matcht dat misschien niet helemaal met de fase waarin je je op dat moment bevindt. Ook dat is helemaal geen probleem. Het feit dat je je bewust bent van de verschillende fases en de energieën die op jou van invloed zijn, zorgt bijna automatisch al voor een verschuiving in hoe je je dag indeelt of je werkzaamheden plant.
Je kunt deze planningscyclus op meerdere manieren gebruiken. Je kunt het synchroon laten lopen met je eigen cyclus, maar je kunt het ook toepassen per jaar, maand of week. De stappen zijn als volgt:
Zet je intentie/bepaal je doel >> onderzoek wat je nodig hebt >> voer het uit >> reflecteer en stel bij
Aan het begin van het jaar kun je bijvoorbeeld je doel voor het komende jaar vaststellen. Vervolgens ga je onderzoeken wat je moet doen om dit doel te behalen. Eerst in grote lijnen en daarna in kleinere stapjes. Richting het einde van het jaar ga je de balans opmaken en eventueel bijsturen.
Deze grote lijnen knip je weer op in kleinere cycli (bijvoorbeeld per kwartaal of per maand) zodat je weet welke tussenstappen je te zetten hebt. Ook tussentijds reflecteer je dus en stuur je bij waar nodig, onderzoek je nieuwe mogelijkheden en voer je uit wat je uit te voeren hebt.
Tot slot nog een paar handige tips als je meer volgens je cyclus wilt gaan werken en plannen:
- Hou je eigen cyclus bij. Zo weet je waar je je bevindt in je cyclus en welke werkzaamheden daarbij horen.
- Hou de planningscyclus aan: Intentie – opstarten – doen – reflectie
- Gebruik 1 systeem. Dit kan je telefoon, je outlook agenda, een papieren agenda of een planningsbord zoals trello zijn, maar houdt alles op één plek zodat je ook het overzicht beter bewaard. Hierdoor heb je minder kans dat je achter de feiten aan gaat lopen.
- Plan ALLES en begin met (tijd voor) jezelf. Vaak plannen we onze werkafspraken wel, maar onze vrije tijd niet. Zeker in de late herfst of vroege winterfase kan dit een groot verschil maken. Plan wat vaker tijd voor jezelf in en hou je hier ook aan. Dit geldt overigens ook voor momenten om te gaan sporten, tijd om een wandelingetje te maken of even lekker naar de massage te gaan.
- Plan realistisch. Vaak overschatten we wat we in een dag kunnen doen. Ben jij aan het einde van je werkdag nog (lang) niet klaar met je to-do lijst of heb je veel meer tijd nodig dan je in eerste instantie denkt? Ga jezelf dan trainen in realistisch plannen.
- Creëer “ditjes & datjes” ruimte. Er zijn altijd wel onvoorziene omstandigheden. Een lekker band, een vriendin die spontaan langskomt of een technisch probleem waardoor je niet verder kunt. Ook kan het zijn dat je wat meer moeite hebt met opstarten of halverwege de dag merkt dat je energie op is. hou rekening met dit soort zaken in je agenda.