Signalen van een verminderde eicelkwaliteit
Er bestaat geen test waarmee je de kwaliteit van je eicellen kunt testen. Hoewel het testen van het Anti Muller hormoon (AMH) vaak wel wordt geopperd om de kwaliteit en voorraad van eicellen te testen, is dit niet altijd een betrouwbare test. Daarbij heb je maar 1 goede eicel nodig om uiteindelijk zwanger te kunnen raken. Hoe weet je of je eicellen van goede kwaliteit zijn en hoe kun je, als dit nodig is, de kwaliteit verbeteren? Dat vertel ik je in dit artikel.
Signaal 1: Leeftijd
Je wordt geboren met je volledige voorraad aan eicellen. Vanaf je puberteit ontwikkelen deze eicellen zich en iedere maand rijpen er diverse eicellen tegelijkertijd totdat er uiteindelijk één tot ovulatie komt. Naarmate jij ouder wordt, worden ook je eicellen ouder.
Het verouderingsproces resulteert helaas in een verminderde kwaliteit van je eicellen en verhoogt het risico op chromosomale afwijkingen. Dit komt omdat je eicellen na verloop van tijd vatbaar zijn voor oxidatieve stress. Oxidatieve stress kan onder andere ontstaan door roken, medicijngebruik, overmatig alcoholgebruik, te lange blootstelling aan de zon (verbranden van je huid), intensief sporten, obesitas, verstoorde bloedsuikerspiegel, depressie, blootstelling aan chemicaliën (zoals pesticiden, cosmetica, schoonmaakmiddelen etc) en inname van microplastics.
Oxidatieve stress zorgt voor veroudering en verminderde werking van je cellen, inclusief je eicellen. Het vermindert de energieproductie en verstoort de chromosoomverwerking. Er is ook onderzoek dat aantoont dat eicellen van oudere vrouwen en vrouwen met vruchtbaarheidsproblemen verminderde antioxidatieve afweersystemen hebben en gevoeliger zijn voor oxidatieve schade.
Oxidatieve schade heeft een negatieve invloed op de mitochondriën (energiefabriekjes in je cellen) en de celwandstructuur. Dit beïnvloed de werking van de (ei)cel en kan zorgen voor een verminderde kwaliteit. Daarom zal je eicelkwaliteit naarmate je ouder wordt onvermijdelijk afnemen.
Hoewel leeftijd een factor is, is dit niet altijd het geval. Ook vrouwen van in de 20 of 30 kunnen, door omgevingsfactoren en leefstijl, een grotere mate van oxidatieve stress ervaren en daardoor een verminderde eicelkwaliteit hebben. Je hebt zelf veel invloed op de mate van oxidatieve stress, ook als je 30 of 40 jaar bent.
Signaal 2: Herhaalde miskramen
Als je herhaaldelijk een miskraam hebt gehad dan wil ik je vooral een hart onder de riem steken en een virtuele knuffel geven.
Er zijn meerdere factoren die kunnen leiden tot een miskraam, maar herhaalde miskramen kunnen sterk wijzen op problemen met de kwaliteit van de eicellen. Blijkbaar ben je namelijk wel vruchtbaar en zit daar niet het probleem, anders was je namelijk überhaupt niet zwanger geworden.
Zowel onderzoek als mijn eigen ervaring bij het begeleiden van vrouwen wijst uit dat er vaak een tekort aan bepaalde voedingstoffen is waardoor de kwaliteit van de eicel onvoldoende is om een volledige zwangerschap te dragen. Uiteraard kunnen er ook genetische of andere medische verklaringen zijn, maar in verreweg de meeste gevallen kun je met leefstijlaanpassingen veel doen.
Signaal 3: Laag progesteron
Nadat je ovulatie heeft plaatsgevonden blijft het omhulsel van de eicel achter en er vormt zich een tijdelijke klier (corpus luteum) uit deze klier wordt progesteron geproduceerd. Dit is, tijdens je vruchtbare jaren de hoofdbron van je progesteron aanmaak. Geen ovulatie betekend ook geen progesteron.
De kwaliteit van je eicel bepaald uiteindelijk ook de kwaliteit van het corpus luteum en daarmee de hoeveelheid progesteron. Je hebt voldoende progesteron nodig om de bevruchte eicel te laten innestelen en de zwangerschap in stand te houden.
Je kunt je progesteron gehalte testen. Dit doe je het beste 7 dagen na je ovulatie en een optimale hoeveelheid progesteron voor een gezonde vruchtbaarheid is meer dan 30 nmol/L. Wil je je progesteron laten testen? Dit kan bij de huisarts, maar kun je ook zelf doen door middel van een thuistest. Weet je niet zeker welke test je zou moeten uitvoeren en wil je hier graag even over overleggen? Stuur me dan even een bericht via cyclus@ellendaenen.nl zodat ik je advies kan geven. De test(en) kan ik ook voor je bestellen.
Signaal 4: Een korte 2e helft van je cyclus
De tweede helft van je cyclus wordt ook wel de luteale fase genoemd en is de periode tussen ovulatie en de eerste dag van je menstruatie. Dit is de tijd waarin progesteron piekt en een bevruchte eicel zich innestelt in je baarmoeder.
Als het corpus luteum niet genoeg progesteron afscheidt, kan dit de luteale fase verkorten. Een luteale fase van 10 dagen of minder duidt op lage niveaus van progesteron en mogelijk problemen met de kwaliteit van je eicel(len).
Een luteale fase korter dan 10 dagen biedt niet genoeg tijd om bevruchting met sperma en innesteling te ondersteunen. Het hebben van een luteale fase bestaande uit 10 dagen of minder wordt aangeduid als een luteale fase defect en het wordt in verband gebracht met onvruchtbaarheid, mislukte innesteling en vroegtijdig verlies van de zwangerschap.
Je kunt diverse leefstijlaanpassingen doen om je luteale fase te verlengen en zo de periode voor bevruchting groter te maken waardoor je kans op een gezonde zwangerschap groter worden. Hierbij zijn met name voeding, stressmanagement, beweging, het verminderden van oxidatieve stress en slaap belangrijke onderdelen.
Signaal 5: Een onregelmatige cyclus en/of ovulatie
Een onregelmatige cyclus, anovulatoire cycli (een cyclus waarbij geen ovulatie plaatsvindt) en abnormaal lange cycli kunnen duiden op een verminderde eicelkwaliteit omdat deze problemen wijzen op problemen in het rijpingsproces van de eicellen.
Wanneer eicellen niet correct rijpen, kan dit resulteren in abnormale ovulatiepatronen, onvruchtbaarheid en mogelijk ook chromosomale afwijkingen bij de bevruchte eicel. Dit kan een negatieve invloed hebben op de kans op bevruchting en zwangerschap en kan leiden tot verminderde eicelkwaliteit.
Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:
Hormonale disbalans of aandoeningen zoals polycysteus ovariumsyndroom (PCOS), waarbij de eisprong minder vaak optreedt of helemaal afwezig is.
Leeftijd, omdat de eicelkwaliteit van nature afneemt naarmate een vrouw ouder wordt.
Stress dat invloed kan hebben op je hormonale balans en ovulatie kan verstoren.
Een te laag of te hoog lichaamsgewicht, omdat dit de hormoonspiegels kan beïnvloeden en ovulatie kan beïnvloeden.
Ovariumdisfunctie, zoals een tumor of cyste die de eierstokken aantasten en ovulatie belemmeren.
Bepaalde medicijnen of medische behandelingen kunnen ook de eierstokken aantasten en ovulatie beïnvloeden.
Het is belangrijk om de onderliggende oorzaak van een onregelmatige cyclus te achterhalen en deze gericht aan te pakken om je kans op een gezonde natuurlijke zwangerschap te vergroten.
Als je dit nu nog niet doet, begin dan met het bijhouden van je cyclus gedurende de hele cyclus om te achterhalen welke patronen en eventuele oorzaken de reden zijn van je onregelmatige cyclus.
Signaal 6: Lage basale lichaamstemperatuur in de luteale fase.
Je basale lichaamstemperatuur is je temperatuur wanneer je volledig in rust bent. Het is een goede indicator van je metabolische functie en daarmee ook van je hormoonhuishouding. Tijdens de tweede helft van je cyclus, na je ovulatie, stijgt je basale lichaamstemperatuur onder invloed van progesteron.
Maak je minder progesteron aan door stress, voedingstoffen tekorten of een verminderde eicelkwaliteit dan is je basale lichaamstemperatuur ook lager. Veel vrouwen hebben het vaak koud en hebben ook daadwerkelijk een lagere lichaamstemperatuur dan zou moeten. Dit wordt veelal veroorzaakt door een verstoord metabolisme, te weinig voeding of een teveel aan (te) koude voeding zoals salades, smoothies en andere “koude” voeding.
Wil je hier meer over weten en hoe je je cyclus kunt beïnvloeden door middel van voeding? Dan is mijn boek “Eten volgens je cyclus” een goed startpunt. In dit boek leg ik meer uit over de invloed van voeding op je cyclus en hormonen. Ook bevat het boek ruim 100 recepten, afgestemd op je cyclus, en handige informatie over de thermische werking van voeding, welke voedingsmiddelen te mijden of juist toe te voegen en nog veel meer. Neem hier een kijkje in mijn boek.
Signaal 7: Mislukte IVF behandelingen
Als je een IVF traject volgt of hebt gevolgd en er geen of zeer weinig embryo’s zijn die het blastocystestadium (ontwikkeling van het embryo) bereiken, of als je embryo’s niet zijn overgebracht, dan kan dit een signaal zijn dat je een verminderde eicelkwaliteit hebt.
Vaak zijn er op dit punt al meerdere testen en onderzoeken gedaan om uit te sluiten dat er een medische oorzaak is van een verminderde eicelkwaliteit. Mochten deze testen geen uitsluitsel hebben gegeven dan zou het aanpassen van leefstijl- en omgevingsfactoren nog een optie voor je zijn.
Zoals je inmiddels hebt gelezen heb je wel degelijk invloed op de kwaliteit van je eicellen, je cyclus en hormoonhuishouding. Hiermee kun je je kans op een gezonde zwangerschap vergroten. Dat gezegd hebbende zijn bovenstaande signalen niet altijd (alleen maar) het gevolg van een verminderde eicelkwaliteit.
In sommige gevallen, zoals herhaalde miskramen, mislukte embryo-overdrachten, enz., kunnen mannelijke factoren de oorzaak zijn en het is belangrijk om de kwaliteit van het sperma niet over het hoofd te zien.
Mocht je hulp kunnen gebruiken bij het onderzoeken naar de oorzaken van verminderde vruchtbaarheid en waarom het (nog) niet lukt voor jou en je partner om zwanger te raken? Weet dan dat je een vrijblijvende vruchtbaarheidscheck kunt doen. Na deze korte kennismakingscall weet je precies hoe je/jullie erbij staat en wat je kunt doen om je vruchtbaarheid te verhogen.
Je kunt hier direct een afspraak in mijn agenda inplannen.
Wil je eerst nog wat meer informatie? Kijk dan hier.